Interview: 'Pact met de Duivel'-maker over het belang van nieuwe docuserie (exclusief)
Prime Video brengt later deze week docuserie Pact met de Duivel (2024) uit, over wat zij "tot nu toe de meest omvangrijke en langstlopende liquidatiezaak ooit in Nederland" noemen. De zaak is uniek omdat er vrij laat in het proces een tweede kroongetuige in beeld kwam, waardoor een eerder vrijgesproken verdachte toch tot levenslang werd veroordeeld. Hoe heeft dit kunnen gebeuren en wat is de impact van deze unieke zaak? Wij spraken producent Erica Reijmerink over de nieuwe docuserie van regisseur Peet Gelderblom.
Waarom hebben jullie besloten een zesdelige docu te maken over deze zaak? Wat maakt het Passage-proces zo belangrijk?
Reijmerink: Met betrekking tot het Marengo-proces hoor je in de docu de quote 'Marengo is gebouwd op de puinhoop van Passage'. En ik denk dat dit echt zo is. De Passage-zaak is de eerste zaak waarbij op deze manier kroongetuigen werden ingezet; en eigenlijk is dat gewoon op een aantal punten best wel mis gegaan. De grenzen werden opgezocht van wat kon en wat niet kon, en eigenlijk wist niemand precies hoe het moest. Er zaten zoveel elementen in de zaak die zo boeiend zijn en die nog steeds hun weerslag hebben op nu. Het lijkt wel alsof er heel weinig geleerd is uit het Passage-proces.
Daarnaast waren wij in 2017 bij de uitspraak omdat wij het advocatenkantoor [van Nico Meijering] anderhalf jaar lang volgden voor een docuserie. En ik vond toen de houding van het hof opvallend. De advocaten van Soerel hielden hun slotpleidooi, dat duurde 8 dagen maar dit had totaal geen zin; je zag eigenlijk al dat het hof daar niet zo heel erg in geïnteresseerd was. Is dit de rechtspraak die we willen hebben? Het ging mij met deze docuserie niet om wat is goed of wat is fout, ik ben er niet om Dino Soerel uit de bak te krijgen, ik ben er niet om het OM aan te vallen, maar wel: wat heeft iedereen bewogen om dit zo te doen? En ook terugkijkend, is het alleen maar onveiliger geworden.
7.7Je zegt dat het doel van Pact met de Duivel niet is om Dino Soerel uit de bak te krijgen, maar hij wordt in de serie heel menselijk gemaakt door onder andere zijn dochter aan het woord te laten en te laten zien wat de impact is op zijn familie; wat is het doel hiervan?
Reijmerink: We hebben vier jaar geleden het advocatenkantoor al benaderd met de vraag of Soerel zijn verhaal wil vertellen, en die wilde dat. Die aanvraag is een enorm lang proces geweest; en uiteindelijk kregen we februari dit jaar te horen dat we voor nu niet de toestemming krijgen. Waarom wilde ik wel met hem praten? Omdat hij de enige is in Nederland die van vrijspraak naar levenslang is gegaan. En hij is veroordeeld in een proces waarbij de kroongetuigen elkaar tegenspraken. Het voelde als willekeur. En ik wilde zijn kant van het verhaal horen, net als we dat van het OM, de dealofficiers de rechters etc. horen.
En zeker bij hem; we hadden ook Jesse Remmers of Moppie kunnen vragen, maar die waren door de rechtbank al tot levenslang veroordeeld. Bij Soerel was er alleen maar bewezen schuld doordat La Serpe iets zei en Ros iets zei, wat hij alleen kon weten door pas na zeven jaar kroongetuige te worden. Dus ik wilde Soerel een stem geven. Doordat we dat niet voor elkaar kregen, hebben wij gevraagd of we iemand van de familie konden spreken. Want wat is het eigenlijk voor man? In niks oogt hij als een explosief en moorddadig iemand. En ik wilde graag daaraan een gezicht geven. Op het moment dat je iemand veroordeelt, hem in de media als monster neerzet en vervolgens ook nog zijn spreekrecht afneemt, moet je je als maatschappij achter de oren krabben of je dat wil. We willen laten zien wat de impact is.
Die menselijkheid van Soerel zorgt er dan wel voor dat het OM er nog slechter vanaf komt in de docu dan ze al deden. Hoe zie jij dit?
Reijmerink: We hebben alle partijen heel veel ruimte gegeven. Dus het is nooit zo dat we iets beweren en dan niet de andere kant laten reageren. Je kan in zo'n docu alles kapotsnijden en zorgen dat die of die er als de bad guy vanaf komt, maar we hebben geprobeerd te laten zien dat dit echt is wat er wordt gezegd. Dat zo'n dealofficier zegt: 'Misschien had ik sommige dingen niet moeten doen maar ik heb het bewust gedaan en ik sta erachter.' Qua spreektijd is het heel erg in balans.
Het OM staat ergens voor - het magistraat - en dat moet gaan over waarheidsvinding. Daar mag je best kritisch over zijn. Het feit dat een officier van justitie in eerste instantie levenslang eist tegen Fred Ros en daarna juist de kroongetuige-deal sluit met hem, dat is toch heel raar? Daar hoef ik niet iemand slechter of beter voor te maken; dit is gewoon wat zij vertelt.
Wat hoop je met de docuserie teweeg te brengen? Zou deze uiteenzetting voor verandering kunnen zorgen in toekomstige zaken?
Reijmerink: Ik zou het willen. Het zou al fantastisch zijn als het een gespreksonderwerp wordt; van 'oke, we moeten hier toch beter over nadenken'. Je hoopt gewoon dat het iets is waarbij mensen gaan nadenken, ook in de politiek. We horen enkel grote retoriek, ook van Dilan Yeşilgöz in onze docu. En dat is prima, dat is haar goed recht, maar tegelijkertijd moet je heel erg opletten dat je deze complexe materie niet in 125 tekens probeert uit te leggen. Dat kan namelijk niet. Er moet nuance in komen. Als rechters of het OM naar de docu kijken en denken 'waar zouden we kunnen verbeteren?'; dat zou prachtig zijn als dat gebeurt.
Zijn er hierna nog meer zaken die je zou willen behandelen in een vergelijkbare docu?
Reijmerink: Zoiets als dit was uniek door de veroordeling van vrijspraak naar levenslang door de tweede kroongetuige. True crime is gewoon een boeiend vakgebied, maar dat staat en valt door je contacten. Ja, ik zou graag verder willen met op andere manieren kijken naar bijvoorbeeld Marengo. Ik zou dus wel nog iets anders willen maken, maar weet nu nog niet zo goed wat.
Hoe is het voor jullie om deze docuserie voor Prime Video te maken en niet bijvoorbeeld voor de tv/publieke omroep?
Reijmerink: Ik pitchte het idee bij Prime Video en ze omarmden het gelijk. Het was heel snel rond en het gaat om een licentie dus we houden zelf de rechten, dat is heel fijn. En deze serie is heel goed voor streaming omdat het bingeable is; we probeerden elke keer met een spannende cliffhanger te stoppen. Het was gewoon een heel warm bad om met Prime Video samen te werken.
Deze week te zien
Pact met de Duivel bestaat uit zes afleveringen en is vanaf komende vrijdag 1 maart te zien op Prime Video. Voor een compleet overzicht van alle nieuwe films en series die binnenkort op de streamingdienst verschijnen, kun je terecht op onze pagina Binnenkort op Prime Video.
