Recensie 'The Other Side of Hope'

Een film over een Syrische asielzoeker in Finland klinkt eerst als een uitputtend drama. Misschien met veel gemoraliseer over immigratie? Regisseur Aki Kaurismäki zal de nieuwkomers echter verrassen met de charmante droge humor waarmee hij zijn melancholische verhaal over een vluchteling en een oude Finse zakenman kracht bijzet.

Niet de eerste vluchteling

Khaled wordt Finland binnengesmokkeld via een vrachtschip met steenkool. Na een douche in het treinstation meldt hij zich meteen bij het politiebureau en vertelt dat hij een Fins burger wil worden. "Welkom, je bent niet de eerste," zegt de agent met een uitdrukkingsloos gezicht. Khaled vertelt een ambtenaar zijn verhaal, dat hij het geweld in Aleppo ontvluchtte, meerdere grenzen overstak richting Finland maar onderweg zijn zus uit het oog verloor. Ook anderen in het asielzoekerscentrum hebben het zwaar waaronder de Irakese Mazdak die maar van het ene naar het andere asielzoekerscentrum 'springt' zonder hoop op vooruitgang. Khaled krijgt echter te horen dat hij zal worden uitgezet, maar hij ontsnapt en vindt een baantje bij het plaatselijke restaurant van de Finse Wikström, een oude reizende overhemdenverkoper die nu met de aankoop van het erbarmelijke restaurant The Golden Pint zijn leven een nieuwe wending hoopt te geven.

Multiculti

Het verschil tussen Wikströms en Khaleds leven levert komische contrasten op. Wikström verlaat zijn vrouw zonder ook maar een ruzie of een traan. Hij verkoopt zijn duizenden overige overhemden, wint veel geld tijdens een avondje poker en koopt The Golden Pint. Hij komt onderweg vermoeide Finnen tegen die niets anders willen dan hun saaie bestaan in Finland te ontvluchten, in tegenstelling tot vluchteling Khaled die er alles aan doet om juist binnen te komen. Regisseur Kaurismäki speelt ook met de 'vloeibaarheid' van culturen in een multiculturele samenleving, te zien aan de groep neonazi's die denken dat Khaled Joods is, het schilderij van Jimi Hendrix dat in het saai ingerichte restaurant hangt en Wikström en zijn werknemers die het restaurant van een Japanse flair willen voorzien maar hier volledig in falen.

Humor en drama

De meeste humor zit in Kaurismäki's geestige script en de gortdroge manier waarop zijn acteurs dit ten gehore brengen. Met name Sakari Kuosmanen is perfect als Wikström. De film blijft hierdoor ondanks de zware thematiek te allen tijde vermakelijk en van Kaurismäki's balans tussen humor en drama kunnen regisseurs nog veel leren. Zelfs in z'n excentriekste scènes blijft de onderliggende melancholie voelbaar. Alleen het subplot rondom Khaleds zus weet niet echt te boeien, aangezien ze pas laat verschijnt. Om iemand geven die je bijna nooit ziet, blijft lastig in films…

De film is politiek gezien ongetwijfeld een liberaal bolwerk en dat kan soms iets te veel 'in your face' zijn. Khaled is zo ontdaan van negatieve karaktereigenschappen dat hij niet zozeer een personage is als een martelaar. Maar Kaurismäki's karakteristieke humor maakt veel goed en maakt van The Other Side of Hope een uniek vluchtelingendrama.