Recensie 'Un sac de billes'

Weer een jaar, weer een film over de Holocaust. Het waargebeurde Un sac de billes is een film die de Holocaust vanuit de ogen van een kind bekijkt à la The Boy in the Striped Pyjamas. In tegenstelling tot die melodramatische creatie biedt deze Franse productie een gevarieerdere kijkervaring, maar is ook niet zonder problemen.

Tour de France

Parijs is wellicht bezet, maar daar hebben broers Joseph en Maurice weinig last van. De twee tieners zijn meer bezig met stoeien en spelletjes. Hun Joodse ouders zijn minder optimistisch. Zij zien de Duitse bui al hangen. Wanneer de Parijse joden de beruchte gele sterren krijgen uitgedeeld, besluiten de ouders dat het tijd is om te vertrekken, nu het nog kan. Maar samen reizen is gevaarlijk en dus sturen ze Joseph en Maurice er alleen op uit met nauwkeurige reisinstructies. Het is zwaar voor de broers – met name de jongere Joseph – maar na talloze obstakels komen ze hun ouders weer tegen in Nice. Hier zijn de bezetters niet de Duitsers, maar de Italianen en die blijken wat 'relaxter' dan hun noordelijke buren. De Italianen vertrekken echter en wanneer de Duitsers arriveren, moeten Joseph en Maurice zich opnieuw losscheuren van hun ouders. Ze gaan undercover bij een 'Katholieke' paramilitaire groep, maar worden uiteindelijk gevangen genomen door de Duitsers en het is maar de vraag of ze hun ouders ooit nog zullen zien.

Fraternité

Als iets centraal staat dan is het wel het acteerwerk van de twee broers. Er wordt veel van ze gevraagd, maar ze zijn te allen tijde geloofwaardig en dat is maar goed ook, want de hele film draait om hun reis. Er bestaat natuurlijk het gebruikelijke speelse gestoei tussen de broers, maar ze weten ook dat ze elkaar kunnen vertrouwen en dat besef wordt alleen maar groter. In de vroege fase van hun reis halen ze nog wel eens streken uit, maar naarmate de tragedies zich opstapelen neemt de sombere stemming de overhand. Deze ontwikkeling is eigenlijk de kern van de film. Un sac de billes is echter te bipolair qua stemmingen en springt geregeld van spannende scènes naar wel heel zoetsappige vreugdevolle scènes. Dit past bij de 'kinderlijke' invalshoek, maar is ook storend.

Qua spanning weten de filmmakers waar ze mee bezig zijn. Ze weten moeiteloos spannende scènes op te bouwen en de dreiging van geweld blijft altijd voelbaar, zelfs als er geen nazi's in beeld zijn. Er wordt ook goed benadrukt à la films als Die Fälscher dat overleven tijdens de Holocaust vaak puur geluk was. Soms gaat de film hier echter te ver in door clichématige spanningsopbouw en een overdreven nazicommandant die wel heel erg doet denken aan Tarantino's Hans Landa uit Inglourious Basterds. Ondanks dit soort missers blijft Un sac de billes een oerdegelijke film over de beproevingen van twee broers in oorlogstijd.