Recensie 'De keuze van mijn vader'

"Als de bladeren vallen, keren ze terug naar de wortels," volgens een oud Chinees spreekwoord. Op zijn oude dag keert de Chinese vader van documentairemaakster Yan Ting Yuen terug naar zijn vaderland, na een groot deel van zijn leven in Nederland te hebben doorgebracht. Yuen volgt haar familie op de voet in de hoop haar zwijgzame vader beter te begrijpen.

Van Hong Kong naar Nederland

De keuze van Yan Tings vader om in de jaren zestig vanuit Hong Kong naar Nederland te emigreren hangt als een schaduw over de familie Yuen heen. Elk familielid heeft er een andere mening over. Yan Ting zelf vermoedt dat het iets te maken had met Mao's Culturele Revolutie, maar het is maar de vraag of dit wel zo voor de hand liggend is. Haar vader kon namelijk makkelijk blijven werken, maar nadat hij vernam van zijn broer dat Europa een goede leefplek was besloot hij toch om het erop te wagen: een nieuw leven, zo'n elfduizend kilometer verwijderd van Hong Kong. Wat was dan de precieze reden? De vader is het toonbeeld van pragmatisme en zwijgzaamheid, dus duidelijke antwoorden op die vraag zal Yan Ting bij hem helaas niet vinden. In plaats daarvan volgt ze hem dagelijks door Hong Kong en praat ze met andere familieleden om zo een duidelijker beeld te schetsen van haar familie.

Familiedynamiek

Via Yan Tings voice-over snappen we met welke grote vragen ze worstelt, de vragen waar ze een antwoord op wil krijgen nu haar zieke oude vader nog leeft: was emigreren inderdaad de beste keus? Werd dit inderdaad beïnvloed door de Culturele Revolutie? Maken we eigenlijk wel onze eigen keuzes? Of denken we dat alleen maar? Lastige vragen met nog lastigere antwoorden. Te midden van deze ambiguïteit is het de familiedynamiek die ontroert en De keuze van mijn vader zo de moeite waard maakt. In de eerste tien minuten voelt de documentaire nog wat gefragmenteerd en zit je te wachten op het moment dat je geraakt wordt. Maar naarmate het beeld van dit grote gezin duidelijker wordt, word je volledig in het verhaal meegenomen.

Melancholie

Met name de interviews met Yan Tings neef, Kueng, weten te ontroeren. Hij voelt dat hij veel aan Yan Tings vader verschuldigd is, omdat hij hem alles van jongs af aan heeft geleerd. Hij ziet hem daarom ook als een vader en het doet Kueng pijn dat zijn oom langzaam wegsterft en niet eens aan medische handelingen wil beginnen. Het gevoel dat 'het einde' nadert geeft De keuze van mijn vader ook een onderliggende melancholie. Yan Tings vader stierf vlak na de opnames, dus dat gevoel klopt ook.

Het zijn uiteindelijk niet de grote onbeantwoordbare vragen die intrigeren, maar de familiegeschiedenis die zich gedurende anderhalf uur ontvouwt. Je raakt – of je het nou wil of niet – snel gehecht aan deze mensen, hun meningen, hun manier van zijn. Het is de persoonlijke 'touch' van Yan Ting die De keuze van mijn vader het kijken waard maakt.