Oscarwinnares biedt excuses aan voor film die haar prijs bezorgde: 'Liefdevol bedoeld'

Zichtbaar aangedaan hield Zoe Saldana afgelopen nacht haar Oscarspeech na de bekroning van haar rol in Emilia Pérez (2024). De musical kwam een tijdje terug onder vuur te liggen vanwege haar representatie van de Mexicaanse gemeenschap en vroegere uitlatingen van hoofdrolspeler Karla Sofía Gascón. De commotie deed de Oscarkansen in de categorie 'beste film' flink slinken, maar het beeldje voor beste vrouwelijke bijrol ging wel naar Saldana.
Ware identiteit
De uitbundige misdaadmusical volgt vier in het oog springende vrouwen in Mexico, die elk hun eigen geluk nastreven. De angstaanjagende kartelleider Emilia (Gascón) schakelt Rita (Saldana), een ondergewaardeerde advocate die vastzit in een uitzichtloze baan, in om haar dood in scène te zetten zodat Emilia eindelijk als haar ware zelf kan leven.
Andere impuls
Saldana kreeg na het verschijnen van de film veel lof voor de energieke manier waarop ze haar personage vertolkt. Na rollen in de nog altijd uitdijende MCU-franchise en (recent) thrillerserie Special Ops: Lioness (2023– ) laat de actrice via een aantal complexe musicalchoreografieën een andere kant van zichzelf zien. In januari won Saldana al een Golden Globe voor haar rol, en werd de film gelauwerd in de categorie beste musical/komedie.

Commotie
Na die bescheiden prijzenregen raakte Emilia Pérez (verder) in opspraak. Eerder hadden sommige Mexicaanse kijkers van de film online al een tegengeluid laten horen, omdat ze vonden dat Mexico en Mexicaanse mensen negatief werden gepresenteerd. In de weken na de Globe-winst doken vervolgens oude racistische tweets van Emilia-vertolker Karla Sofía Gascón op. De media-aandacht voor deze tweets zorgde ervoor dat de actrice rap buiten de promotiecampagne voor de Oscars werd gehouden. Saldana deed publiek afstand van de tweets.
Unicum
Nu, een aantal weken later, is Saldana de trotse winnares van de Oscar voor beste vrouwelijke bijrol. Ze is daarmee de eerste actrice van Dominicaanse afkomst die het beeldje overhandigd krijgt, een feitje dat ze zelf ook onderstreepte tijdens haar emotionele winnaarsspeech. Tijdens een backstage-interview kwam ze ook nog eens terug op de vermeende negatieve representatie van Mexico en van Mexicaanse mensen:
Het spijt me dat zoveel Mexicaanse kijkers zich beledigd voelde. De film is met liefde gemaakt, en daar blijf ik bij
Universeel uitgangspunt
Saldana liet wel weten het niet eens te zijn met mensen die stelden dat Emilia Pérez ook echt óver Mexico ging. "Het gaat over vier vrouwen", meent ze. "Zij hadden overal vandaan kunnen komen (parafrase, red.), (…) verzetten zich tegen vormen van onderdrukking en proberen hun ware stem te vinden".
Het winnen van de Oscar maakte ook dat Saldana terugkeek op momenten dat ze niet volledig leek te slagen als actrice. "Als je je beseft dat het niet puur om winnen gaat, waardeer je het alleen maar sterker als dat wel een keer lukt", sloot ze af.