Recensie 'Riders of Justice'

Hoe groot is de kans dat je deze recensie in één keer uitleest? Dat is volgens de hoofdpersonages in Riders of Justice (2020) afhankelijk van vele factoren; gaat de deurbel of heb je eindelijk dat langverwachte berichtje ontvangen? Heb je nog last van het etentje van gisterenavond of vliegt het huis van de buren in brand? Niets gebeurd zomaar in deze film en als een trein omver wordt geblazen moet daar een aanwijsbare reden voor zijn. Om de reden op te sporen wordt een wiskundig kader toegepast van kansberekeningen, algoritmen en vergelijkingen. Maar in de handen van een stelletje intellectuele excentriekelingen worden al snel dubieuze aannames en conclusies getrokken. Slaat scenarioschrijver en regisseur Anders Thomas Jensen hier een nieuwe weg in of maakt hij een commerciële buiging om een groter publiek te bereiken?

In sneltreinvaart wordt de kijker naar de kern geleid: het kunnen voorspellen van toekomstige gebeurtenissen op wiskundige grondslag. In deze visie zijn gebeurtenissen het product van een serie van voorgaande gebeurtenissen die worden gekwalificeerd als toevalligheden omdat er wordt veronderstelt dat er onvoldoende data is. En dan krijg je dus een sequentie-analyse zoals deze: de fiets van Mathilde (Andrea Heick Gadeberg) is gestolen en daarom wil haar moeder Emma (Anne Birgitte Lind) haar naar de geplande afspraak brengen, maar de auto start niet. Daarom besluiten ze de afspraak te verzetten en gaan ze naar de stad en nemen ze de trein terug naar huis. De trein ontspoort en Emma overlijdt.

Zooitje geregeld

Militair Marcus (Mads Mikkelsen) keert naar huis nadat zijn vrouw Emma is omgekomen tijdens een treinongeluk. Eenmaal thuis blijkt Marcus een kort lontje te hebben, vol zit met wraakgevoelens en het contact met zijn dochter Mathilde is ook niet top te noemen. Tot zover de clichés. Marcus krijgt bezoek van Otto (Nikolaj Lie Kaas), een zelfbenoemd mathematisch expert. Hij is de man die Emma een zitplaats gaf in de trein. Otto is ervan overtuigt dat het treinongeluk onderdeel is van een uiterst uitgekiende moordaanslag van criminele organisaties. Als Otto en zijn zonderlinge hackercollega's Lennart (Lars Brygmann) en Emmenthaler (Nicolas Bro) Marcus confronteren met hun theorie, inclusief een onnavolgbare logica, wordt een kettingreactie in gang gezet waarbij de wereldvreemde vrienden terechtkomen in een gewelddadige wraakmissie gebaseerd op wiskundige miscalculaties. Eén factor wordt echter niet meegerekend in de gepresenteerde wiskundige modellen van onze protagonisten en antagonisten: de veelheid aan menselijke keuzes en onderliggende motivaties.

Magere humor

Jensen, toch vooral bekend om zijn typische zwarte humor (Adams Æbler (2005) en De grønne slagtere (2003)), heeft in deze film duidelijk een focus op actiescènes met een strakke cinematografie die in een James Bond-film niet zou misstaan. En dat is jammer. Valt er dan niets te lachen? Toch wel, Mathilde heeft meerdere malen aangegeven dat haar vader psychologische hulp nodig heeft en zij zelf trouwens ook. Dat wordt creatief opgelost zoals alleen Jensen dat kan.

Deze recensent is een liefhebber van Deense films met Mikkelsen, Lie Kaas en Bro als vaste groep acteurs. Ze vormen, samen met Jensen, een inventief team met een eigenzinnig gevoel voor doldwaze verhaallijnen, absurdistische humor en vage moralistische referentiekaders. Maar Riders of Justice slaat met één specifieke drogreden de plank volledig mis en vormt daarmee een onaangename uitzondering op het werk van de vier heren. En daar is geen kansberekening tegen opgewassen.