Recensie 'The Student'

Een echt vaderfiguur heeft Veniamin (Pyotr Skvortsov) nooit gehad. Tot de scholier in aanraking komt met de Heilige Vader, en ervan overtuigd raakt dat zijn middelbare school, en de wereld daaromheen, wordt geteisterd door de duivel en al zijn zonden.

Rebels of rechtvaardig

Regisseur en schrijver Kirill Serebrennikov maakt met The Student zijn debuut op het Cannes Filmfestival. De film is afgeleid van het toneelstuk The Martyr, en brengt een portret van een chaotische, fundamentalistische katholieke tiener naar het grote doek. The Student vertelt het verhaal van Veniamin die met de bijbel in zijn hand langzaam zijn middelbare school op haar knieën brengt. Als Veniamin weigert mee te doen met de zwemles omdat alle meisjes gekleed zijn in bikini, wat tegen al Gods regels ingaat, besluit de school hem gelijk te geven en wordt het dragen van badpakken verplicht. Hierna is het hek van de dam, en probeert Veniamin de school om te toveren tot zijn eigen kerk. De biologielessen waarin onder andere de evolutietheorie en voorbehoedsmiddelen worden behandeld worden steevast door de opstandige jongeheer verstoord. Of de motivatie achter Veniamins oorlogspad echt religieus geaard is, laat Serebrennikov in het midden. Het kan ook een manier zijn van de tiener om zich af te zetten tegen het systeem, zoals velen doen in hun jongere jaren. Elk incident wordt door Veniamin zelf begeleid met verzen uit het heilige schrift. Als de biologielerares Elena (Viktoriya Isakova), en de enige die tegen Veniamin ingaat, hem probeert te verslaan in zijn eigen spel, door teksten uit de bijbel tegen hem te gebruiken, drijft dit hem tot extreme maatregelen.

Waarschuwing

Het is duidelijk te zien dat de film is afgeleid van een toneelstuk: de film is op sommige punten erg theatraal. Religieuze verhalen lenen zich hier vaak uitstekend voor. De regisseur maakt sterk gebruik van het late zomerlicht in Rusland om sommige handelingen te versterken, bijvoorbeeld wanneer Veniamin zijn hand uitreikt om een kreupele op te helpen. Serebrennikov waarschuwt met zijn film voor de macht die religieus totalitarisme vandaag de dag nog kan hebben in Rusland. Onder het verhaal van The Student zit een duidelijke kritische noot tegen het huidige Rusland verpakt. Het laat de drang van het volk naar totalitair leiderschap zien en hoe dit wordt uitgebuit. Hierbij is de vergelijking met de huidige staat van Rusland snel gemaakt.

Rusland

The Student laat het katholieke verleden van Rusland zien, en hoe dicht dit nog ligt bij haar inwoners. Veniamins gedrag wordt aangemoedigd door zowel de schoolleiding als haar leerlingen, zelfs wanneer het een antisemitische en homofobe wending neemt. De film levert verpakte kritiek op het Rusland van nu, maar de verpakking hieromheen bestaat uit uitstekend regie- en acteerwerk. Dit alles zorgt voor een indrukwekkende en dappere film.