Reacties

Uit de pen van de schrijver van Het Zakmes kwam in 1996 De rode zwaan. Hij heeft het boek zelf bewerkt voor film. Met deze film krijgen weer een ouderwets gezellige jeugdfilm met een fantasie-component, zoals we 20 jaar geleden zagen in Martijn en de Magier, in een tijd dat de grens tussen kinderfilm en mild drama zeer fijn wordt. De kijker moet echter wel genoegen nemen met een vage verklaring, want de plot weerstaat geen grondige analyse van de tijd- en dimensietheorie. Wat blijft is een aardige film voor jong en oud.

Toen het boek over de avonturen van Robinson Crusoe werd geschreven keek men neer op fictie, omdat boeken alleen waarheid mochten bevatten. Daniel Defoe deed dan ook alsof hij de dagboeken van deze avonturier in handen had. Deze verfilming vertelt het verhaal vanuit het perspectief van schrijver Defoe en deze zogenaamde dagboeken. De natuurbeelden zijn realistischer dan in eerdere versies, en de film is niet zo avontuurlijk doordat er meer nadruk is voor dialogen, bijvoorbeeld tussen Crusoe en Friday over hun wereldbeeld. Een aardige poging om een klassiek verhaal nieuwe betekenis te geven.

Met veel gejuich werd deze film in Amerika ontvangen. Een drama dat de weide natuur als gesloten kamer neemt, omdat je tussen een stel bergen zit en niet zo makkelijk van een wilde rivier afkomt. De acteerprestatie van Meryl Streep mag er inderdaad wezen. Slechts weinigen zouden ermee wegkomen om een doodsbange vrouw te spelen die zich een deuk lacht van ellende. De overige spelers zijn echter niet veel bijzonders. Wat een groter probleem is, is dat de film supervoorspelbaar is. De film volgt namelijk de zeer populaire televisieformule: Alles wat aan het begin van de film getoond wordt moet later in de film worden ingezet als ultimum remedium, en in je hoofd kun je alle verhaalelementen dus één voor één afstrepen.

Regisseur Jerry Zucker heeft de afgelopen jaren flink geëxperimenteerd met andere genres dan de komedies waarmee hij ooit groot geworden is, maar met de film Rat race is hij weer terug, op basis van het beste scenario dat Andy Breckman geschreven heeft sinds Moving in 1988. De premisse van de film is simpel en wordt tijdens de film niet meer gewijzigd. Het aantal grappen dat rond dit simpele verhaal is bedacht is echter hoog, zodat de kijker constant beziggehouden wordt. Het gevolg is dat de film voor de één een dijenkletser zal zijn en voor de ander een film zonder veel variatie.

Centraal in deze komedie van regisseur Garry Marshall staat een dame die haar wilde haren nog niet kwijt is, en plots de moederrol over drie neefjes moet overnemen. Elk van hen zal ook nog de dood van hun moeder of zus moeten verwerken, op diens eigen manier. Een belangrijk motief hierbij is de brief die de overleden moeder verstuurd heeft aan haar zussen. De ene brief is perfect opgesteld, maar de ander, die de film bewaart tot het einde, scoort hoog in emotionele waarde, maar laag in geloofwaardigheid. De middelmaat wordt mede hierdoor zelden overstegen.

In een recordtijd hebben de makers van Pietje Bell een vervolg weten te maken. Het voordeel daarvan is dat de kinderen niet veel ouder zijn geworden, hetgeen voor een aansluitend vervolg wel zo handig is. Het nadeel kan zijn dat er gemakkelijk voorbijgegaan wordt aan het hart van de film. Er waren namelijk zoveel ideeën uit de oorspronkelijke boeken blijven liggen dat het eenvoudig was om de hele film te vullen, maar geen enkele van de verhaallijnen is echt verheven tot de centrale plot.

De tsarenkroon uit de titel krijgt opvallend weinig schermtijd en de poster lijkt een Harry Potter-achtig avontuur weer te geven. De film is echter gewoon een belhamelklucht, en het avontuur en de romantiek krijgen soms net te weinig tijd om effectief te zijn. De primaire doelgroep heeft echter geen moment om zich te vervelen, omdat de film propvol ontwikkelingen is gestopt. Sommige grappen gaan over de hoofden van de kleintjes heen, maar dat is dan weer leuker voor de begeleidende ouders in de zaal.

Na het succes van Kruimeltje kon het niet uitblijven dat het andere geesteskind van Chris van Abkoude het witte doek terugvond. Voor de hoofdrol bleven producent en regisseur binnen het eigen gezin, maar je hebt tenminste niet de indruk te kijken naar Kruimeltje met een pet op.

Uit de eerste twee boeken zijn de scènes gekozen die het beste in het geheugen blijven, en deze zijn verwerkt tot een nieuw verhaal. De film wordt daarmee wel episodisch, maar de ouderwetse gezelligheid die er vanaf straalt zal vermaak voor jong en oud brengen. In recordtijd kwam er ook een tweede deel.

Vanuit zijn terrarium ziet de hagedis Leo al tientallen jaren groepen van kinderen hun basisschool voltooien, gevuld vol hoop voor de meer volwassen tiererjaren die zullen volgen en tegelijk vol onzekerheid over hun positie in de groep en met de bagage van hun vreselijke Amerikaanse ouders. Hij kan de lesstof bijna dromen en als ze voor de eerste keer de klas binnenlopen dan ziet hij al welk type kind we mee te maken hebben. De vervangende lerares stelt echter de regel in dat ieder kind om beurt voor de klassendieren moet zorgen tijdens het weekeinde en hij merkt dat hij ze een stukje van zijn wijsheid kan geven.

De films die Adam Sandler heeft gemaakt voor Netflix zijn behoorlijk middelmatig, en soms ver daaronder, vooral als je bedenkt dat Happy Madison een kwart miljard heeft gekregen voor de rechten van de films. Van de films die ze sinds 2020 samen geproduceerd hebben, heb ik er tot nu toe pas eentje gezien. Ik wist ook niet dat Leo in die lijst thuishoorde, maar wat een verademing is dit. Ik was reeds gecharmeerd van Eight crazy nights, de Chanoeka-tekenfilm van Adam Sandler, maar dit is een waardige opvolger met goede musicalnummers, een ijzersterke eerste akte die niet veel tijd verliest, een hoofdmoot waarin alle karakters van de kinderen hun kans krijgen en een slot waarin alles op niet originele maar wel romantische manier samenkomt.

Het script van Adam Sandler had oorspronkelijk geen hagedis in de film, en wel de inkijkjes in de levens van de scholieren, maar zijn collega van Saturday Night Live Robert Smigel heeft geholpen om wat extra dimensies aan de film te geven. Het zijn juist de klassendieren die de grappen voor volwassenen maken. De ondertiteling bij vooral de liedjes laat te wensen over, maar verder is dit goed familievermaak.

Bij het maken van de film Braveheart gaf Mel Gibson aan dat hij de film niet in het Gaelic wilde doen, omdat deze dan wel correct, maar niet toegankelijk was. Bij het maken van Passion wilde dezelfde Gibson de film in het Aramees en Latijn maken, zonder ondertiteling. De gedachte daarachter is dat het verhaal zo bekend is, dat de beelden voor zichzelf spreken. Uiteindelijk koos de producent toch voor ondertiteling, maar nog steeds spreken de beelden niet voor zich, voor een groot deel van de mensheid.

Een klein gedeelte zal de beeldvorming van de duivel niet begrijpen, een wat groter gedeelte ontgaat Maria Magdalena en de wenkbrauwen gaan pas echt omhoog bij het beeld van de Heilige Geest. Een belangrijke reden die Gibson gaf voor het maken van de film, is om de oorspronkelijke betekenis van de Passie duidelijk te maken. Passie is lijden, en de film is er perfect in geslaagd om de kijker het lijden te laten voelen. Mensen met een zwakke maag zijn gewaarschuwd, dat op modern gotische wijze de romantiek van de gospel vermengd is met horrortechnieken. De film vertoont dan ook veel overeenkomsten met de buitenlandpolitiek van George W. Bush. Van de Shock and Awe aanpak tot het bewust verdraaien van de feiten.

Het helpt ook niet dat Gibson koos voor scènes waarin Pontius Pilatus hulpeloos is en de Farizeeërs genadeloos. Dat is alleen behulpzaam voor het beeld van de joden als moordenaars van de Christus, en dan kun je commentaar verwachten. Passion of the Christ is te Rooms, te gewelddadig, te lang, nietszeggend en historisch incorrect. Zelf zag ik de film in een goedgevulde zaal met alleen filmcritici, en hoewel die wel wat gewend zijn moest een behoorlijk aantal wel even een luchtje scheppen na afloop van het geweldvertoon. Gelukkig was de tweede film van de ochtend een kinderfilm.

In 1991 wist het Ebola-virus de Verenigde Staten te bereiken, vlakbij de regeringsdistrict Washington. Onmiddellijk daarna werden zowel fictie als non-fictie boeken uitgegeven over het mogelijke gevaar, en het beroep van viroloog.
Eén van die boeken was Outbreak van Robin Cook, en hoewel de producent de rechten gekocht heeft, is alleen de titel ervan gebruikt. Het knappe van dit fictie-verhaal is dat de makers onderkenden dat Ebola nog niet gevaarlijk genoeg is. Na een paar dagen zijn de eerste verschijnselen al zichtbaar en heb je tijd om naar de dokter te gaan. In Outbreak zien we een sterker virus, dat net als Ebola in Zaïre ontstaat en naar de V.S. komt. De makers hebben, behalve een spannende, soms grappige en soms dramatische film, ook nog een duidelijke boodschap achtergelaten. De boodschap is niet zozeer dat zo'n virus werkelijk kan bestaan (de vergelijking met een sluipend virus als AIDS is soms op zijn plaats), maar dat als we de regeringen hun gang laten gaan, het niet onwaarschijnlijk is dat de bacteriologische oorlogvoering zal toenemen, zonder enig respect voor de gevolgen voor de burgers. In die zin laat de film ons even ruiken aan de armageddon.

Hans Hylkema heeft een aardige poging gedaan om het beroemde boek van Hella S. Haasse uit 1948 te verfilmen. Het is redelijk populair onder scholieren die lezen voor hun boekenlijst, omdat het redelijk dun is en je een historisch perspectief kan werpen op de inhoud. Hylkema werpt dan ook hedendaagse schijnwerpers op de materie. Tegenwoordig zijn we immers niet overtuigd van de noodzaak van de politionele acties, die het onderwerp van de film zijn.

Haasse kwam zelf uit Nederlands Indie en verwerkte haar ervaringen nadat in 1947 haar ouders naar Nederland kwamen, waar zij reeds studeerde. Hylkema voegde, behalve een politiek vingertje, ook meer thematiek toe over het overlijden van de vader van Oeroeg. Tevens is besloten om het verhaal in wisselend tijdverloop te vertellen en geen erotische scènes te maken uit de relatie met de onderwijzeres. Haasse heeft het scenario goedgekeurd, maar benadrukt dat de film los gezien moet worden van het boek, en dat moeten scholieren zeker ook doen.

Het gebeurt niet vaak dat er een film uit Argentinië in de commerciële bioscoop uitkomt, en het beeld in ons land van de Argentijnse film wordt voornamelijk gevormd door Alejandro Agresti. Het is dan ook leuk om een laagdrempelige komedie te zien uit dat land, en hoewel het verhaal niet bijster origineel is, en het tempo vrij laag ligt, hadden ze een groot internationaal succes kunnen hebben als er slechts 25 minuten op de montagevloer was beland. Twee jaar nadat ik dit schreef probeerde Steven Soderbergh precies dit, met Criminal, maar daarin is ook de charme van het velletje postzegels vervangen door een veel saaier zilvercertificaat (maar ook leuk om te zien).

Dave was een verkoper van busjes met meerdere showrooms, en hij had zich opgewerkt tot miljonair. Na de kredietcrisis wilden de banken geen kleine leningen verstrekken, terwijl ze zichzelf wel grote bonussen uitkeerden, en hij begon daarom zijn eigen geld uit te lenen aan dorpsgenoten. Zijn droom was toen om een kleine bank te openen in de hoofdstraat, waar je nog 5% rente kreeg op je spaartegoed en hij geld uitleende aan kleine zelfstandigen. Voor het geld deed hij het niet, alle winst ging naar lokale goede doelen. In 2012 zond Channel 4 een tweedelige documentaire over hem uit, en na die uitzending liep het helemaal storm, zozeer dat de FSC ingreep en hem de mogelijkheid ontnam om spaargeld aan te nemen.

De verfilming van zijn verhaal in Bank of Dave begint met de mededeling dat het soort van waarheid is, en dit is zwaar overdreven. De film is gebaseerd op het karakter van Dave, maar dan minder uitbundig gespeeld door Rory Kinnear, en een aantal andere rollen zijn duidelijk composiet van mensen die werkelijk in zijn leven waren, maar de juridische strijd die centraal is in de film heeft nooit plaatsgehad. De conservatieve partij reikt zijn verhaal zelfs aan als voorbeeld dat er geen regulering nodig is, omdat hij alles wist te realiseren ondanks de wetten die hem in de weg stonden. Dave zelf was erg blij met de film, maar van de scenarist van Fisherman's friends en Burke and Hare had ik toch een hoger waarheidsgehalte gehoopt, vooral omdat het echte verhaal enorm inspirerend is.

De gimmick van Nick of Time met Johnny Depp is dat de film zo goed als in real time gedraaid wordt. Op één scène na, waarin de hoofdrolspeler bewusteloos is, maken we dus evenveel mee als Depp. Christopher Walken zet weer een heerlijk slecht karakter neer, maar Roma Maffia is daarentegen wat irritant. Het verhaal is wat zwak, maar als je kijkt naar een wereld waarin niemand te vertrouwen is, kan menig kijker toch op het puntje van diens stoel zitten.

De film draait om een Japans gezin op vakantie in de jaren 1960, en de subplots geven elk van de gezinsleden hun eigen verhaal tijdens de vakantie. Eén van de subplots is hoe het kleine zusje bijna misselijk wordt van de aandacht van een veel oudere jongen. Ik kon me goed in haar verplaatsen, want de film heeft er alles aan gedaan om mij misselijk te maken. Er zit een gekleurde lens op de camera, zodat alles ofwel te rood ofwel te blauw toont, geluiden uit de verte zijn te horen als een knallend geluid en het beeld wil niet stil staan. Het motto van de film is: "Wij zijn allen apen, en moeten nadenken over onze acties". Wellicht moet de regisseur hier ook eens stil bij staan.

Sjuul is zo'n vrouw die zichzelf wegcijfert voor anderen. Ze reist op en neer van Den Haag naar Rotterdam (vijf kwartier met HTM lijn 1 en de RET E-lijn) om haar kleinkind te halen en brengen, wiens moeder een drukke baan in het ziekenhuis heeft, en ze bezoekt zo vaak mogelijk haar man, die in een verpleeghuis in een bijna vegetatieve toestand verblijft en niet meer op haar reageert. Voor ze naar huis gaat zal ze altijd even bij de overbuurvrouw langswippen, die slechter ter been is. De centrale vraag van de film is of ze het aandurft voor zichzelf te kiezen, nadat ze een oude vlam ontmoet.

Die eerste ontmoeting is wat merkwaardig, omdat er een lampje bij Rocco gaat branden als Sjuul wordt opgeroepen in het ziekenhuis met haar getrouwde naam, terwijl hij alleen haar meisjesnaam hoort te kennen. Ook de locatiescout heeft voor een bonte mix gezorgd, ze hebben rond de pier van Scheveningen gefilmd en bij de eindhalte van lijn 11, en voor de rest is het niet eens in de buurt van Den Haag. Voor mij overheersten de dramatische elementen, en was het meer mildhumoristische romantiek, maar gezien de thematiek was dit goed gekozen. De kat van de buren wordt overigens gespeeld door Abatutu, die eerder in De wilde stad en Poeslief te zien was.

De tuin waar de titel over spreekt is een kerkhof waar de goede en kwade geesten aangeroepen worden. Dit element en de vreemde karakters die we zien als de dorpelingen van Savannah, geven te denken dat we hier te maken hebben met een werk van fictie, maar het is niets dan de waarheid, of hoe die waarheid op de schrijver overkwam. Vreemdgenoeg blijft de film ook beweren dat het fictie is, terwijl de mensen die het meegemaakt hebben zelfs in bijrollen te zien zijn.
De regisseur is Clint Eastwood, die hiermee weer een nieuw genre aanboort, dat van de juridische thriller. De film volgt het boek echter nauwkeurig, waardoor de regisseur niet echt een stempel op de film drukt. Midnight is een vreemde film, die wel weet om de aandacht van de kijker vast te houden, al had de film in het begin wel wat korter gekund.

Als het idee van een verhaal sterker is dan de karakters in het verhaal, dan moet je als filmmaker eigenlijk de verleiding weerstaan om een vervolg te maken. Zo ook met deze film. Vooral de eerste helft herhaalt teveel van hetzelfde concept uit Meet the parents, maar dan een stuk banaler. Gaanderweg wordt de film echter wel beter, en het duo Hoffman en Streisand zet echt een stel ouders neer waarvoor je je terecht mag schamen. Als geheel heeft de film toch te weinig te bieden, voor een volwaardig vervolg.

Als je deze televisiefilm naast de film Apollo 13 legt, kom je tot de conclusie dat de werkelijkheid vaak nog angstiger is dan een thriller ooit geschreven kan worden. De karakters uit de film zijn die van een goedkope roman, maar met de productiewaarde van Jerry Bruckheimer zijn wel alle speciale effecten van stal gehaald, en qua effecten en plotuitwerking stijgt deze film absoluut boven het niveau van een televisiefilm uit.

Ben Elton bewerkte zijn eigen boek en verzamelde een reeks vrienden in kleinere zeer komische rollen. In hoofdzaak hinkt de film echter op twee gedachten. Aan de ene kant probeert de film een komisch licht te werpen op de pogingen die mensen kunnen doen om zwanger te raken, en aan de andere kant op diepe emoties die daarmee gepaard gaan. De film moet het vooral van de humor hebben en de pogingen tot voortplanting gaan op den duur vervelen, maar als geheel is het een onderhoudende film, zolang kijkers geen dijenkletser verwachten.

Films over mensen met een passie weet ik altijd te waarderen, zoals in Chef of A beautiful mind en op zich zou deze film in dat soort films passen, ware het niet dat de hoofdrol bij aanvang van de film bijzonder negatief wordt neergezet. De nadruk wordt gelegd op de schrijver en zijn familiewaarden, maar hij maakt zich ongeloofwaardig door zich vervolgens af te zonderen van zijn gezin door zich te verdrinken in zijn eigen problemen.

In de rest van de film voert romantiek de boventoon, ook al valt er zeker geregeld wat te lachen. De rol van Mick Jagger is voor zijn doen buitengewoon gecontroleerd, en misschien zelfs wel zijn beste rol ooit.

Guus Kuijer schreef de boeken over Madelief, en nadat de korte verhalen in een televisieserie verfilmd waren is nu Krassen in het tafelblad als speelfilm gemaakt. De thematiek van het verhaal is meer dramatisch dan de luchtige verhaaltjes die vaak vol onzin zaten, maar ook de beeldvorming die regisseur Ineke Houtman koos is volwassener. Er wordt niet zoveel uitgelegd als gebruikelijk in kinderfilms, en er zijn lange stiltes die voor de kleinsten niet het beste amusement vormen.

Er valt echter genoeg te lachen, zeker omdat Madelief Verelst precies op de eigenwijze Madelief uit de boeken lijkt en doordat medespelers Rijk de Gooyer en Margo Dames rollen neerzetten die kunnen werken in zowel drama als komedie. De film weet niet helemaal de geest van het boek te pakken, omdat we niet in de gedachten van Madelief kunnen komen, maar het is een goede verfilming van het verhaal.

Toen in 1924 Willem Elsschots' Lijmen in boekvorm werd gepubliceerd, werd het niet al te enthousiast ontvangen. Pas na het uitkomen van Kaas (waarnaar in deze film ook wordt verwezen) kwam er enige aandacht, en al helemaal toen Het been gepubliceerd werd, waarna beide boeken als één geheel werden uitgegeven (vandaar de wonderlijke titel). Voor mijn literatuurlijst op school mocht ik beide boeken als één nummer lezen, maar ik heb in plaats daarvan Villa des Roses gelezen.

Hoewel de makers vele aanpakken geprobeerd hebben in de lange productiegang van deze film, hebben ze uiteindelijk gekozen om de nadruk op de verfilming van Het been te leggen, waardoor de film een stuk toegankelijker wordt. In navolging van Orlow Seunkes Kaas uit 1999, en in afwachting van de derde verfilming van Villa des Roses staat schrijver Willem Elsschot weer volop in de belangstelling en een vrije bewerking zoals deze verbetert de bekendheid van de Nederlandstalige literatuur. Deze transitie, samen met een aantal doeltreffende knipogen op politiek en cultureel gebied, maken dit een vermakelijke en geslaagde verfilming.

Net als bij Husbands and wives gebruikt regisseur-schrijver-acteur Woody Allen een camera die zelf wel beslist waar naar gekeken wordt. Deze niet-traditionele manier van filmen heeft tot gevolg dat de montage van de film weinig flitsend is (lange scènes) en dat de camera niet altijd stilstaat terwijl de acteurs dat wel doen. Anders dan bij Husbands and wives is het verhaal hier belangrijker dan de karakters, en is het meer een situatiekomedie dan een sociale komedie.

De titel ten spijt is de film geen aanrader voor liefhebbers van mysteries. Er is weliswaar een moord gepleegd, en je kunt gokken door wie en waarom, maar echt zin heeft dat niet, omdat het antwoord gevonden wordt in het denken van de hoofdrolspelers, en niet in aanwijzingen die in de film worden gevonden. Wat blijft is een off-mainstreamkomedie die zijn publiek zal vinden onder mensen die het het humoristische in het gebruikelijke kunnen zien en ongebruikelijke humor kunnen waarderen.

De film opent met het jaar 188X. Het vierde cijfer is vervaagd. Dit is opmerkelijk omdat we zien hoe Dokter Watson na de Brits-Afghaanse terugkeert naar Londen. Omdat de oorlog in 1880 eindigde, is het merkwaardig om het laatste cijfer weg te laten, maar de reden waarom we dit zien is om de ontmoeting tussen Holmes en Watson uit de boeken te recreëren, voorafgaand aan dit nieuwe deel. De serie Sherlock is namelijk een modernisering van de Holmes-verhalen, en deze speciale aflevering is een uitzondering daarop. Een paar jaar verstrijken en Watson vraagt een straatverkoper hoe het met zijn verkoop van The Blue Carbuncle gaat en ze wensen elkaar een fijne kerst. Carbuncle is een verhaal dat zich met kerst afspeelt, maar het werd in het januari-nummer 1892 voor het eerst gepubliceerd, en tegen de tijd dat het kerst 1892 was, was het reeds in boekvorm gepubliceerd en niet meer in The Strand magazine. Mark Gatiss is een kenner van Sherlock Holmes, maar hier is hij duidelijk een spelletje aan het spelen met de kijker, en hij laat Holmes terugkijken op deze tijd met de opmerking dat het 1895 is. Tegelijk beweert Sherlock Holmes dat Watson bezig is met een nieuw verhaal over een hond... en dat was 1900.

In afleveringen van de serie werden vaak meerdere verhalen van Sherlock Holmes gecombineerd en gemoderniseerd. Het verhaal dat in deze film gekozen is, is Five orange pips, in een meer traditionele vorm dan in de serie gebruikt werd. Het is echter niet het verhaal dat centraal staat. Het verhaal van de Vreselijke bruid komt van een opmerking van Sherlock Holmes waarin hij moet terugdenken aan die zaak, maar het is geen zaak die opgeschreven werd door Arthur Conan Doyle (of John Watson in fictie). De makers nemen hierdoor meer dan ooit de vrijheid om zich te laten inspireren door het oorspronkelijke materiaal, en hoewel het een genot is om een keur van favoriete gezichten te zien, levert het niet een al te best detectiveverhaal op.