Recensie 'Dallas Buyers Club'

Als je erover nadenkt is het best vreemd dat Hollywood zo weinig producties over aids heeft voortgebracht. De ziekte figureert weliswaar in films als Precious en Behind the Candelabra, maar als we zoeken naar een film die aids als centraal thema heeft komen we eigenlijk alleen uit bij Philadelphia, alweer tien jaar oud. Misschien zegt het iets over Hollywoods verhouding tot dit thema, want ook Dallas Buyers Club kent een moeizame en lange ontstaansgeschiedenis. In 1997 leurde scenarist Craig Borten al met het levensverhaal van Ron Woodroof, de Texaan die in de jaren tachtig streed voor eerlijke toegang tot aids-medicatie. Vele bewerkingen later is het script nu eindelijk verfilmd, onder regie van de Canadees Jean-Marc Vallée.

De transformatie van McConaughey

De rol van Ron Woodroof wordt vertolkt door Matthew McConaughey. En wat is die man toch een fantastische serie aan het neerzetten de afgelopen tijd. Wie had gedacht dat de acteur met het eeuwig ontblote bovenlijf uit How to Lose a Guy in 10 Days ook complexe, gelaagde rollen kon vertolken zoals bijvoorbeeld de sympathieke, maar ook wat sinistere einzelgänger in Mud vorig jaar. Dallas Buyers Club is het voorlopige hoogtepunt in die reeks. McConaughey neemt ons vanaf het eerste moment overtuigend aan boord van zijn personage, geholpen door de subjectieve stijl van regisseur Vallée. We zitten Woodroof dicht op de huid (de hele film is geschoten met handheld camera's), zien zijn tandvlees bloeden en horen zijn oren suizen tot we samen met hem onderuit gaan en het scherm op zwart springt. Deze man mankeert iets. En aangezien de scenaristen ons inmiddels heel snel en slim midden in de jaren tachtig hebben neergezet (Rock Hudson is zojuist overleden) krijgen we al snel een vermoeden wat er mis zou kunnen zijn met de ongezond magere Ron.

Complexe tegenstellingen

Dat gewichtsverlies (McConaughey viel bijna 25 kilo af voor de rol) helpt natuurlijk om hier Ron Woodroof te zien in plaats van de acteur die we kennen. Maar een focus op die fysieke prestatie zou McConaughey tekort doen. Hij zet hier namelijk heel knap een personage neer die zich niet in een hokje laat indelen. Aan de ene kant een homofobe vrouwenversierder die alleen aan zichzelf denkt. Maar aan de andere kant een charmante, intelligente man die levens redt. De verdienste van de film is dat de complexiteit van dit soort tegenstellingen niet uit de weg wordt gegaan. Woodroof krijgt niet opeens een groot 'nu begrijp ik jullie'-moment als hij gaat samenwerken met de homoseksuele Rayon (Jared Leto) om een handeltje in aids-medicijnen op te zetten. In plaats daarvan blijven de twee zichzelf en groeien ze langzaam toe naar een vorm van onderling respect. De film is ook op een prettige manier gespeend van effectbejag. Hier geen violen of operamuziek (zie: Tom Hanks in Philadelpia) om de emotionele momenten te benadrukken. Regisseur Vallée laat het verhaal en de acteurs het werk doen.

Die ingetogenheid van de film heeft ook een keerzijde, want een echte spanningsboog ontbreekt. Het verhaal van Ron Woodroof is fascinerend en de vertolkingen van McConaughey en Leto (in twee zeer Oscar-vriendelijke rollen) zijn erg de moeite waard. Maar na anderhalf uur is het wel zo’n beetje verteld. En dan kabbelt de film nog een half uurtje onnodig door. Overigens zonder echt eentonig te worden.