Recensie 'The Immigrant'

De Poolse immigrante Ewa (Marion Cotillard) probeert haar weg te vinden in het New York van de jaren twintig. Regisseur James Gray maakt er een zorgvuldig vormgegeven bewegende ansichtkaart van, maar drijft ons tot waanzin met een scenario propvol wezenloze teksten.

Nadat James Gray de actrice Marion Cotillard tijdens een etentje had ontmoet besloot hij een film voor haar te schrijven. Dat is The Immigrant geworden, het verhaal van Ewa (Cotillard), een Poolse immigrante in het New York van de jaren twintig van de vorige eeuw. Het is goed voor te stellen dat Gray geïnspireerd werd door het expressieve gelaat van Cotillard, een actrice die weinig tekst nodig heeft om met haar naturalistische spel een geschakeerd personage neer te zetten. Maar de regisseur maakt hier de onvergeeflijke fout om zowel een krachteloze rol voor Cotillard te schrijven als de film totaal dicht te plamuren met tekst.

Ansichtkaart

Dit is een film waarin heel weinig gebeurt. Hoewel er messen, pistolen, zware drank en zelfs een zwevende illusionist in The Immigrant voorkomen brengt niets daarvan de kijker in beroering. Het is James Gray in deze film duidelijk niet te doen om beweging of ontwikkeling. Zijn belangrijkste doel lijkt het maken van een filmische ansichtkaart van een periode die verbonden is met zijn familiegeschiedenis (Grays grootouders waren Russische immigranten). En je ziet dat er veel aandacht is besteed aan de in vale sepia-tonen geschoten huiskamers, drinklokalen en smoezelige theaters. Maar wat zich in die decors afspeelt kan maar niet boeien.

Hysterisch

Ewa komt na haar aankomst in New York terecht in de entourage van Bruno (Joaquin Phoenix), een louche impresario die een groep vrouwen onder zijn hoede heeft in een theater van bedenkelijk allooi. Bruno is in potentie een interessant personage. Een man die zijn best doet om zijn donkere kant onder controle te houden. Hij maakt dan misschien misbruik van deze vrouwen, er ligt ook een roep om verlossing in zijn blik besloten. Maar helaas raakt Phoenix gaandeweg de film zijn grip op het personage kwijt. Waar Bruno eerst zorgt voor een onderhuidse spanning glijdt hij daarna af naar een stampvoetende en hysterische karikatuur.

Langzame dictie

Die ontsporing is waarschijnlijk Phoenix niet aan te rekenen, maar vindt zijn oorzaak in het grootste probleem dat deze film heeft: het scenario dat James Gray schreef. In The Immigrant laat hij het weinige dat gebeurt zowel tijdens de handeling als daarna nog eens vertellen, veelal door Cotillards Ewa met een langzame dictie en een iele stem. "Je moet nu gaan," zegt Ewa tegen Orlando (Jeremy Renner), die haar prins op het witte paard zou moeten zijn, ware het niet dat er een totaal gebrek aan chemie is tussen de twee acteurs. "Bruno komt zo thuis," vervolgt ze. "Hij heeft een pistool." Informatie die we allemaal als kijker al hadden. En nadat de confrontatie tussen de twee mannen heeft plaatsgevonden gaat Ewa het geheel nog eens vertellen aan haar tante. Of in de biechtstoel. En dan niet op een beeldende, verdiepende manier. Nee, ze vertelt gewoon letterlijk wat we zojuist gezien hebben.

Uiteindelijk laat James Gray The Immigrant helemaal dichtslibben met betekenisloze woorden en verstikt hij het spel van zijn uitstekende cast. Had hij deze acteurs wat meer ademruimte gegeven dan was dit ongetwijfeld niet zo'n draak van een film geworden.