Recensie 'De Veroordeling'

Er zullen maar weinig mensen zijn die niet van de Deventer moordzaak gehoord hebben. Bijna iedereen kent Ernest Louwes, de verdachte in de zaak. Maar hoeveel mensen kennen Michaël de Jong of Bas Haan? Deze film gaat niet zozeer over eerstgenoemde maar meer over de laatste twee. Het is een verbijsterend verhaal.

Regisseur Sander Burger baseerde zijn film op het boek van onderzoeksjournalist Bas Haan die zowel voor Netwerk als Nova werkte. In zijn boek legt hij feilloos bloot hoe een mediahetze ontstaat tegen De Jong, die mede door toedoen van opiniepeiler Maurice de Hond als verdachte werd bestempeld.

De feiten

Ernest Louwes (Mark Kraan) wordt verdacht van de moord op weduwe Wittenberg in 1999. Als fiscalist is hij de laatste die contact met haar heeft gehad. Na eerder op vrije voeten te zijn gesteld, wordt hij na nieuw dna-bewijs uiteindelijk veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf. Het beeld van Louwes die na zijn veroordeling tegen de grond wordt gewerkt door parketwachten staat op ieder netvlies gebrand. Deze man kan toch niet schuldig zijn? Dit kun je toch niet spelen? Met name hierdoor wordt de verdachtmaking jegens De Jong (Yorick van Wageningen) gevoed.

Haan (Fedja van Huêt), is een van de eersten die in de onschuld van Louwes geloofd. En zijn zaak ook steunt. Tot het moment dat hij in 2004 op basis van het nieuwe bewijs wordt veroordeeld. Als opiniepeiler De Hond opeens de klusjesman van de weduwe aanwijst als dader, wil Haan in eerste instantie geen enkele aandacht aan hem en de aantijgingen geven. Maar nieuws is nieuws en feiten zijn feiten. Haan duikt ook in deze zaak en ontdekt dat alle bewijzen die De Hond aandraagt niet kloppen. Wat in de media al snel als een gerechtelijke dwaling wordt gezien is in feite een mediahetze, opgezet door een opiniepeiler die geen enkele juridische achtergrond heeft maar de publieke opinie zo weet te bespelen dat het leven van De Jong en zijn vriendin kapot wordt gemaakt. Als De Hond zich met de zaak gaat bemoeien en De Jong als schuldige aanwijst, gaat Haan op onderzoek uit om aan te tonen dat dit een trial-by-media zaak aan het worden is.

De waarheid boven alles

In deze sterke film zien we een andere kant van de zaak. Hij doet qua sfeer wel denken aan films als Network (1976) en All the President's Men (1976) maar dan in een poldervariant. Het is met name de vasthoudendheid van zowel Haan als De Hond en de vele uren die Haan op zijn redactie doorbrengt die dat gevoel oproepen. Van Wageningen speelt een sterke rol als de labiele klusjesman. Van Huêt, die voor deze film zichzelf een Brabants accent aanmeet, is sterk en overtuigend als de journalist die de waarheid boven tafel wil te krijgen.

De film is boeiend en vlot verteld, komt authentiek over, is bij vlagen spannend en intrigerend en geeft een interessant beeld hoe één man het leven van iemand anders kapot kan maken. De Hond is later veroordeeld voor smaad en heeft een forse smartengeld boete moet betalen. De Hond heeft in deze zaak een kwalijke rol gespeeld waar hij overigens nooit zijn excuses voor heeft gemaakt.

Een van de betere Nederlandse films dit jaar en de film won eind 2020 zes prijzen op het Seattle filmfestival in Amerika.