Recensie 'Bardo, False Chronicle of a Handful of Truths'

Bardo, False Chronicle of a Handful of Truths (2022) van regisseur Alejandro González Iñnárritu is misschien wel zijn meest persoonlijke film tot nu toe maar niet zijn meest toegankelijke. Het vergt best wat van de kijker om de volle twee uur en 40 minuten gefocust te blijven. Het is één grote hallucinerende trip, die ook nog eens voor een groot deel de Mexicaanse cultuur en geschiedenis in zich herbergt.

Terug naar de roots

Silverio Gama (Daniel Giménez Cacho) is een gevierd journalist en documentairemaker en wordt beloond met een belangrijke prijs in de Verenigde Staten, het land waar hij al geruime tijd woont en werkt. Voordat hij de prijs in ontvangst neemt, reist hij met zijn gezin af naar zijn geboorteland Mexico. Tijdens zijn verblijf raakt hij in een existentiële crisis en raakt verstrikt in oude trauma's en nieuwe angsten. In eigen land wordt hij zowel bejubeld als verguisd omdat hij de kont van de Amerikanen likt. Iñnárritu snijdt grote thema's aan zoals de Mexicaans-Amerikaanse oorlog, het kolonialisme en het imperialisme. Dat allemaal in een trip van surrealisme en veel, heel veel tekst.

De film opent als de baby van Silverio en Lucia geboren wordt. Het kind wordt opgetild door de arts, het lijkt iets te willen zeggen. Er wordt overlegd. De arts brengt het nieuws naar de ouders. De baby wil terug want de wereld is te veel een kolerezooi. En zo verdwijnt de baby terug in de baarmoeder. Het is een absurdistische scène maar vormt voor een groot deel de kern van de pijn waar de film op drijft: het verlies van een kind.

Voor deze film werkte hij weer samen met Nicolás Giacobone aan het script. Dat deden ze eerder samen voor de Oscarwinnende film Birdman (2014) en Biutiful (2010). Iñnárritu liet zich voor deze film inspireren door 8½ (1963) van Federico Fellini maar ook de stijl van Luis Buñuel met het absurde surrealisme sijpelt er doorheen. Bardo ging in première tijdens het filmfestival van Venetië, waar de regisseur een staande ovatie kreeg en waar de film ook in de prijzen viel. Na de première werd de film met 22 minuten ingekort.

Pretentieus of oprecht?

Is Bardo een semi-autobiografische film? Iñnárritu zelf ontkent het maar het lijdt geen twijfel dat het personage van Silverio wel enige overeenkomsten met de regisseur vertoont. Hoe dan ook, na twintig jaar keert hij weer terug naar zijn geliefde Mexico. Hij componeerde deels de muziek en deed hetzelfde voor de montage. Het prachtige camerawerk is van de beroemde cameraman Darius Khondji, dat in een bioscoop veel meer tot zijn recht komt dan op het televisiescherm.

Bardo is een echte auteursfilm geworden, maar de film ontkomt er helaas niet aan pretentieus en pompeus over te komen. Het zal ongetwijfeld niet zo bedoeld zijn, maar door de vele kwesties die Iñnárritu in zijn film wil stoppen en door zijn film te verpakken als een absurdistische, hallucinerende film, verliest de film een ziel. Er is geen personage of situatie waar je jezelf mee kan vereenzelvigen en dat maakt het lastig om mee te leven met de crisis waar Silverio middenin zit. Dat de film wel degelijk een structuur heeft, blijkt pas op het einde als alle stukjes als een puzzel in elkaar schuiven. Maar dat is helaas na bijna drie uur veel te laat en te weinig indrukwekkend om deze, in potentie, goede film hoog te waarderen.