Recensie 'Toen Ik Je Zag'

Isa Hoes schreef na de zelfmoord van haar man Antonie Kamerling het boek Toen Ik Je Zag. Dat was een ongekende bestseller. Niet zo gek dat er nu een verfilming van is. Maar is het wel een verfilming?

In de film draait het om Esther (Noortje Herlaar) en Sebastiaan (Egbert-Jan Weeber) en hun twee kinderen. Een ogenschijnlijk succesvol acteurskoppel dat elkaar tijdens een soap leert kennen. Ze hebben werk genoeg en lopen van het ene naar het andere feestje. Maar achter die façade schuilt een groot verdriet. Sebastiaan kampt met angsten, onzekerheid en aanhoudende depressies. Ze komen en gaan. "Als hij niet depressief is, is hij de leukste man op aarde," zegt Esther in de film.

Andere namen in de film

Dit is onmiskenbaar het verhaal van Isa en Antonie. Er wordt aan het begin en aan het eind van de film naar hem gememoreerd, de titel is hetzelfde als het boek en zelfs het liedje zit in de film. Waarom dan toch andere personages? Het boek diende als basis voor deze film. Maar dan moet je er ook echt een ander verhaal van maken. Hier is duidelijk geen keuze gemaakt. Dat is op zich niet erg, maar wel een beetje vreemd. Los daarvan is het een intens verhaal over manische depressiviteit, angst, onmacht en onvoorwaardelijke liefde. Ook al blijft het voor mensen die het boek niet gelezen hebben of het verhaal van Kamerling niet kennen, soms wat onverklaarbaar. Het ene moment bruist Sebastiaan van de energie, het andere moment ligt hij als een dood vogeltje in bed. Wat spelen Herlaar en Weeber dat mooi en geloofwaardig.

Boek versus film

Het boek raakte vele harten en was een troost voor velen die in een vergelijkbare situatie zaten of zitten. Dat is in de film niet anders. Voor wie het boek gelezen heeft, inclusief de recensent, zijn er weinig verrassingen in de film. Het verhaal, de boodschap, is net zo sterk in de film als in het boek. Al gaan sommige passages in de film net even wat sneller. In het boek wordt nog meer dan in de film de zonnige kant van Sebastiaan belicht. Dat had in deze film ook wel gemogen, al was het maar voor de balans. Want het is wel een zware en sombere zit. Temeer omdat je toch weet dat het om Isa en Antonie gaat. Maar zo zijn er vele schrijnende verhalen te vertellen als die van hen. Een ieder die een depressief persoon van dichtbij meemaakt of heeft meegemaakt, weet hoe de machteloosheid voelt. Hoe je alles wil doen om die ander te redden maar het simpelweg niet kan.

Toen Ik Je Zag (2023) is een verfilming dan wel bewerking van een dapper verhaal dat naast het boek zeker bestaansrecht heeft. De Nederlandse regisseur Ben Verbong, die na de film De Flat (1994) geen Nederlandse film meer heeft gemaakt, - hij was al die jaren actief in Duitsland - keert terug voor zijn eerste Nederlandse film sinds toen. Samen met Hoes schreven ze het scenario voor de film. Verbong brengt het sober, zonder een aanwezige score of extra sentiment. Het verhaal zelf is al schrijnend genoeg en zal bij iedereen aankomen. Een film om stil van te worden.