Recensie 'Zwei Leben'

Een Noorse vrouw reist vlak na de val van de muur af naar Duitsland om in het reine te komen met haar familieverleden. Als spionagethriller is Zwei Leben niet echt geslaagd, maar het mooie ensemble dat de cast vormt maakt veel goed.

Oost-Duitsland, 1990. Een vrouw met een zonnebril op en een weekendtas in de hand komt aan op het vliegveld, laat enigszins gespannen haar paspoort zien, verdwijnt in een toilethokje en komt er vermomd met een pruik uit. Alles aan het begin van Zwei Leben suggereert dat we naar een spionagethriller gaan kijken. In de loop van de film voegt de Duitse regisseur Georg Maas regelmatig dit soort elementen toe aan zijn verfilming van een op ware feiten geïnspireerd verhaal, dat zich afspeelt tegen de achtergrond van de Duitse hereniging. Maar bij het thriller-genre ligt duidelijk niet zijn kracht. Het leidt tot een aantal erg kunstmatige ingrepen, met als dieptepunt een scène met een kinderwagen die een heuvel af rolt.

Indringend familiedrama

Je wordt even uit het verhaal gehaald door dat soort momenten, maar ze zijn de film gelukkig niet fataal. Zwei Leben houdt zijn kracht als indringend familiedrama. De vrouw op het vliegveld is Katrine (Juliane Köhler). Ze blijkt op zoek te zijn naar informatie over een tehuis in Oost-Duitsland waar ze als kind heeft gewoond. Katrine is de dochter van een Noorse vrouw en een Duitse SS-officier, verwekt tijdens de bezetting van Noorwegen in de Tweede Wereldoorlog. Deze zogenaamde Lebensborn-kinderen werden overgebracht naar Duitse tehuizen en na de oorlog aan hun lot overgelaten. Katrine is er echter in geslaagd terug te keren naar Noorwegen en zich met haar moeder te herenigen. Haar zoektocht in Oost-Duitsland suggereert dat dit niet het hele verhaal is.

Mooi ensemble

Na die opening springen we twee weken terug in de tijd en toont regisseur Maas ons het familiegeluk dat Katrine dreigt te verliezen als haar geheimen uitkomen. Aan de ruige Noorse rotskust woont ze met haar man Bjarte (Sven Nordin), een marineofficier, en dochter Anne (Julia Bache-Wiig), die net een kindje heeft gekregen. Katrines moeder Ase (Liv Ullman) zorgt regelmatig voor de kleine en staat op het punt om bij het gezin in te trekken. Het is een mooi ensemble van acteurs en de geloofwaardigheid van deze groep als gezin - Köhler leerde speciaal voor deze rol Noors - geeft dit drama de lading die het nodig heeft. De indringer die het geluk komt verstoren is advocaat Sven Solbach (Ken Duken), die Katrine benadert om te getuigen in een rechtszaak voor herstelbetalingen aan de Lebensborn-kinderen. In zijn pogingen het onrecht van destijds boven water te krijgen rakelt hij onbedoeld Katrines pijnlijke familiegeschiedenis op.

Het drama van Zwei Leben wordt langzaam en vrij nadrukkelijk ontvouwd. De film blijft boeien door de sterke cast en doordat de kijker een aantal keren op het verkeerde been wordt gezet op weg naar de ontknoping. Na die ontknoping gaat de film helaas als een nachtkaars uit door de krachteloze manier waarop Maas de dramatische laatste beelden ensceneert. Je kunt je door dit soort momenten uiteindelijk niet aan de indruk onttrekken dat deze degelijke film iets uitzonderlijks had kunnen worden in de handen van een andere regisseur.