Recensie 'The Fabelmans'

De eerste film die hij zag, de eerste keer dat hij een camera in zijn handen had en die ene keer dat hij filmmaker John Ford ontmoette: Steven Spielberg kan de belangrijke momenten in zijn vroege ontwikkeling als filmmaker uitstekend navertellen. Dat doet hij, natuurlijk, op het witte doek, in de vorm van een gedramatiseerde navertelling van zijn jeugd. In zijn nieuwste film The Fabelmans (2022) volgen we Sammy Fabelman, die in het Amerika van de jaren 60 zijn passie ontdekt.

Sammy, die later liever Sam genoemd wordt, wordt aanstekelijk gespeeld door Gabriel LaBelle. Ook de rest van de cast van Spielbergs film is voortreffelijk: Michelle Williams, Seth Rogen en Paul Dano vertolken erg sterke bijrollen, en ook alle kindacteurs komen goed uit de verf. In de film zien we hoe Sammy met zijn zusjes opgroeit in Arizona in de periode na de Tweede Wereldoorlog. Hun ouders zijn tegenpolen die elkaar in eerste instantie uitstekend aanvullen, en de kinderen hebben een redelijk zorgeloos bestaan. Sammy ziet zijn eerste film en raakt gefascineerd door het medium. Zijn praktische vader en fantasierijke moeder moedigen hem op hun eigen manier aan om zijn talent te ontwikkelen.

Door de ogen van de filmmaker

De rust van Arizona wordt verstoord als vader Fabelman een betere baan aangeboden krijgt. In dezelfde periode ontdekt de jonge Sam tijdens het bewerken van zijn filmfragmenten iets over zijn moeder waar ze zich zelf amper bewust van lijkt. Vanaf dat moment begint alles te verschuiven en te veranderen. De camera is nooit ver weg: Sam begint sommige cruciale gebeurtenissen zelfs te observeren alsof hij door een lens kijkt. Die ontwikkeling wordt subtiel en sterk weggezet en geeft de kijker een goed beeld van de manier waarop de filmmaker zijn eigen werk beschouwt.

Sleutelmomenten

The Fabelmans is een film over familie, over de magie van film, over opgroeien in het Amerika van de jaren 60, over hoe het is om als Joodse tiener op een nieuwe school te belanden waar iedereen christelijk is en over ontdekken wat je wil doen met je leven. Je zou je af kunnen vragen of de film net zo interessant was als de hoofdpersoon niet zou opgroeien tot legendarische filmmaker, maar eigenlijk maakt dat niet uit: het gaat nou eenmaal over hem. Spielberg heeft allerlei belangrijke puzzelstukjes uit zijn jeugd afgestoft, uitvergroot en zorgvuldig aan elkaar geplakt.

Strak gecureerde anekdotes

Af en toe doet de film wat poppenhuisachtig aan - de boel ziet er vaak zoetsappig en perfect uit, en ondanks het subtiele centrale conflict gaat alles eigenlijk de hele tijd best goed. Ook qua symboliek en sleutelmomenten heeft de regisseur een aantal waargebeurde scènes tactisch gereorganiseerd en achter elkaar geplakt om zo een sterk plot te vormen - een plot dat in het echte leven veel rommeliger en meer uitgerekt was. Maar daarvoor ben je dan ook filmmaker, en Spielberg weet wel uitstekend hoe hij een verhaal moet vertellen. The Fabelmans is een meeslepend en gelaagd coming-of-age verhaal in een erg gelikt jasje.