Recensie 'Boyhood'

Boyhood is een groots meesterwerk over de ontwikkeling van een zesjarige jongen tot volwassene van achttien, gespeeld door dezelfde acteur, waar je 163 minuten lang geboeid naar blijft kijken.

Misschien is nog wel de grootste prestatie van de Amerikaanse onafhankelijke regisseur Richard Linklater (Before Midnight) dat je na afloop van zijn meer dan twee en een half uur durende magnum opus nauwelijks het gevoel hebt dat de film zo lang geduurd heeft. Je hebt ademloos zitten kijken naar het opgroeien van een jongen die in het eerste shot nog maar zes jaar oud is, en tegen het eind van de film een achttienjarige student is die eindelijk zichzelf gevonden lijkt te hebben.

Gedurfd project

Het is dan ook een uitermate gedurfd project geweest waarin de regisseur zich heeft begeven. Allereerst het vinden van een zesjarige jongen die het talent zou moeten bezitten zo'n film twaalf jaar lang te dragen. Met natuurlijk het levensgrote risico dat hij er na een aantal jaren geen zin meer in zou hebben. Hetzelfde gold uiteraard voor het meisje dat zijn iets oudere zusje zou moeten spelen. Maar met zowel Ellar Coltrane (Mason) als Lorelei Linklater (Samantha), de dochter van de regisseur, bleek Richard Linklater hier een gouden greep gehad te hebben. Beide kinderen overtuigen volkomen van het begin tot het eind. Hetzelfde geldt overigens voor de acteurs die hun ouders spelen, Patricia Arquette (Lost Highway) en Ethan Hawke (Before Midnight), die je voor je ogen twaalf jaar ouder ziet worden en natuurlijk óók om allerlei redenen tussentijds hadden kunnen afhaken. Maar het grote wonder van deze film is, dat het allemaal héél goed is afgelopen. Ook wat betreft de financiering, want welke producent zou het lef hebben gehad om met zo'n risicovol project van wal te steken?

Portret van de Amerikaanse samenleving

Via de ontwikkeling van Mason en Samantha in verhouding tot hun gescheiden, hardwerkende moeder, de uit Alaska teruggekeerde vrijbuitende vader en de nieuwe, opnieuw mislukkende relaties van de moeder met een talent voor 'foute mannen', wordt ons een overtuigend beeld voorgehouden van de moderne Amerikaanse samenleving. Het voortdurende verhuizen en bezoeken van nieuwe scholen en het daarmee steeds weer op losse schroeven komen te staan van de prille vriendschappen van de kinderen, veroorzaakt een levensgevoel dat alles vluchtig en onzeker is. Het voortschrijden van de tijd wordt ook heel goed zichtbaar gemaakt door de film te plaatsen in de politieke actualiteit van de dag. Vader en zoon maken zich sterk voor de Obama/Biden-campagne in 2008, door buurtgenoten aan te spreken en stiekem een McCain/Palin-vlag uit een voortuin te verwijderen.

Ouder en wijzer

De film zit vol momenten waarin Mason kennelijk ouder geworden is en mentaal gegroeid, door relaties met vrienden, aanvaringen met vaderfiguren, maar ook door zijn intellectuele en artistieke ontwikkeling. Zo vat hij in het laatste jaar van highschool een passie op voor de fotografie, waarbij hij in een kenmerkende scène in een donkere kamer bestraffend wordt toegesproken door een leraar, die hem voorhoud dat 'talent hebben' in het leven niets voorstelt zolang je niet óók bereid bent er keihard voor te werken. Tegen het einde komt alles in een verbluffende, prachtig gefotografeerde scène tezamen wanneer de kersverse university student met een aantal pas verworven vrienden een kampeertocht maakt naar het Texaanse natuurgebied Big Bend en daar, na het nuttigen van hashcake, tot déze samenvatting van de film komt: "The moment, it's like it is always right now."