Recensie 'Logan'

Een patriarchale baard, diepe rimpels en Johnny Cash-klassieker Hurt in de trailer. Een scenario dat gebaseerd is op een comic book met de weinig ambigue titel Old Man Logan. Hugh Jackmans laatste vertolking van de agressieve mutant met adamantium klauwen is menselijker dan ooit. Met het gewicht van acht X-Men-films op zijn schouders gaat Logan nog één keer de strijd aan.

We schrijven het jaar 2029. Mutanten zijn illegaal en bijna voorgoed verleden tijd. Logan houdt zich op in een schuilplaats nabij de Texaans-Mexicaanse grens. Hij ontfermt zich over de zieke Charles Xavier (Patrick Stewart), die zijn aftakelende telepathische krachten nauwelijks meer onder controle heeft. De tussenkomst van Gabriela (Elizabeth Rodriguez) en Laura (Dafne Keen) brengt Logan en Xavier in beweging. Gabriela's rol blijkt een formaliteit, maar Laura is een jonge mutante, wiens ontluikende krachten en karaktereigenschappen in alle opzichten aan een jonge Logan doen denken. Dat de twee opgejaagd worden mag dan ook geen wonder heten. Laura was voorheen opgesloten in het kille onderkomen van een wat sinister farmaceutisch bedrijf, dat er onorthodoxe methoden op nahield om jonge mutanten voor eigen doeleinden te kunnen misbruiken.

De nieuwe Wolverine

Tijdens de turbulente road tour die volgt schetst regisseur James Mangold (Walk the Line, The Wolverine) de geleidelijke toenadering tussen de oude en de nieuwe generatie. Het stoere debuut van de twaalfjarige Keen zorgt voor een welkome wisselwerking met de afzwakkende, doch nog altijd meedogenloze Wolverine die Jackman neerzet. Op actiegebied overtreft Logan al haar voorgangers. In navolging van Deadpool (2016) kreeg ook deze film een R-rating, en dat komt de rauwe ondertoon die Logans laatste kruistocht al had alleen maar ten goede. Verrassend is dat de actie in dat verband niet overheerst. Veel ruimte is gereserveerd voor drama-elementen, die Jackmans op zichzelf al fascinerende personage nog meer karakter geven. In een stoffig motel kijkt het reisgenootschap naar de klassieke western Shane (1953). "I tried it and it didn't work for me", zegt de mannelijke protagonist in een dialoog met de jonge Joey, die Shane als zijn idool ziet. Zoals Shane zijn zwaktes erkent ten opzichte van degenen die hem als een held beschouwen, zo lijkt Logan hier in aanwezigheid van zijn jonge evenbeeld mutant tegen wil en dank te zijn. "There's no living with…with a killing", klinkt het vanaf de beeldbuis.

Gemiste kansen

De kracht van Logan zit hem dus met name in de karakter-uitdieping. Optimaal is echter ook de setting. Het kale, grauwe landschap draagt de post-apocalyptische situatie waarin de mutanten zich bevinden goed over. De desolate highways doen daarnaast onwillekeurig wat denken aan moderne western Hell or High Water (2016). Het is jammer dat het scenario op zichzelf zo rechtlijnig is. Een echte spanningsboog ontbreekt. Met 135 minuten is de film aan de lange kant, en de verwachtingen die de sterke opbouw oproept worden niet geheel ingelost. De antagonisten zijn daarvoor te karikaturaal en inwisselbaar, de actie is een gegeven dat soms wat functionaliteit mist.

Waardig sluitstuk

Op zichzelf staand is Logan daarmee weinig verheffend, maar de film betoont zich wel een waardig sluitstuk van de periode waarin Hugh Jackman de Wolverine speelde. De atypische benadering van deze genrefilm verdient waardering: Mangold zet zijn strijdbare held neer als een klankbord van de vergankelijkheid.