Recensie 'Rester vertical'

Regisseur Alain Guiraudie levert een licht absurdistische film af over een man, een baby, een kudde schapen en het schrale Franse landschap. Wie de expliciete scènes aankan, wacht een half geslaagde allegorie over het creatieve proces van filmmaken.

Als recensent voel ik me verplicht de lezer een waarschuwing te geven over Rester vertical. Als je geen zin hebt in beelden van een bevalling – en dan bedoel ik niet de gepolijste Hollywood-beelden van een bozig puffende mevrouw, maar echt full frontal – dan is dit niet de film voor jou. Met zijn vorige film had regisseur Alain Guiraudie al laten zien de expliciete scènes niet te schuwen. Dat verklaarde voor een deel waarom L'inconnu du lac zo'n sensatie was op Cannes vier jaar geleden. Die lijn zet Guiraudie door met Rester vertical. Met die geboorte dus, maar ook met een aantal andere scènes die er niet om liegen. Toch is het duidelijk geen effectbejag. De filmmaker lijkt deze momenten eerder in zijn film op te nemen vanuit een soort compromisloosheid in het vertellen van zijn verhaal. Een verhaal dat – zo beschrijft Guiraudie het zelf – op een intuïtieve wijze tot stand is gekomen.

Eenzame zielen

Rester vertical kent niet de relatieve overzichtelijkheid van een thrillerplot, zoals L'inconnu du lac die had. Toch is er veel dat herkenning oproept uit Guiraudies eerdere films. De nadruk op het landschap, de licht absurdistische ontmoetingen tussen eenzame zielen en de terloopse manier waarop seks gepresenteerd wordt. Dit alles losjes aan elkaar geknoopt door het verhaal van Léo (Damien Bonnard), die tijdens een wandeling de schaapherder Marie tegen het lijf loopt, met haar een kind krijgt en vervolgens alleen achterblijft met het jongetje.

Bosnimf

Gaandeweg de film dringt de vraag zich steeds meer op waar we nu naar zitten te kijken. Want nadat hij een tijdje met Marie heeft doorgebracht op het platteland, treffen we Léo opeens aan in een havenstad, achter zijn laptop in een net appartement, met klaarblijkelijk een writer's block. Hij wordt gebeld door een producent die op zijn script zit te wachten, met groeiend ongeduld. Verderop in de film zien we Léo met een kano een soort sprookjesbos in varen en therapeutische gesprekken voeren met een bosnimf, terwijl hij onderwijl verbonden is met slierten van een boom als ware het plakkers van een ecg-apparaat.

Metafoor

Hoewel Guiraudie weinig doet om de kijker te helpen onderscheid te maken tussen droom en werkelijkheid, ligt er wel een metafoor aan de oppervlakte over het creatieve proces van schrijven en filmmaken. Een deel van de film lijken we in Léo's hoofd door te brengen. Rester vertical haalt daarbij niet het niveau van de klassieker uit dat genre, Barton Fink van de gebroeders Coen. Daarvoor leiden alle absurdistische zijpaden te veel af. Toch zorgt die extra laag voor een samenhang die de film redt van het wegzakken in pure eigenaardigheid.

De wolven die de streek onveilig maken waar Léo zijn herderin ontmoet spelen een centrale rol in Guiraudies metafoor. Ze zijn zowel fascinerend als angstaanjagend, zegt Léo erover tegen Marie in het begin van de film. Het zijn dezelfde woorden waarmee de filmmaker in interviews spreekt over de expliciete seks in zijn films. Uiteindelijk wint de fascinatie bij Léo het van de angst. Maar wees gewaarschuwd, niet voor alle kijkers zal hetzelfde gelden.