Recensie 'Lady Bird'

Als een klasgenootje aan Christine (Saoirse Ronan) vraagt waar ze vandaan komt, antwoordt ze na een korte aarzeling 'San Francisco'. Dat ze eigenlijk in Sacramento is opgegroeid, hoeft niemand te weten. Met een naamsverandering bezegelt de schuchtere studente haar nieuwe identiteit: Christine is nu Lady Bird. Het leven ligt klaar om ontdekt te worden, het grote dromen kan beginnen.

Het ligt er misschien te dik bovenop, maar het is tekenend dat debuterend regisseuse Greta Gerwig (vorig jaar in 20th Century Women) voor de roepnaam Christine (lees: Christus) koos. In een Q & A bevestigde de zelf in Sacramento geboren Gerwig dat je in Lady Bird een moderne Petrus kunt zien: uit angst voor het oordeel van anderen verloochent ze de persoon met wie ze het meest verwant is.

Fly away home

Marion McPherson (een geweldige Laurie Metcalf) is een moeder uit duizenden. Altijd houdt ze de belangen van haar dochter in het oog, ook als dat hun relatie onder druk dreigt te zetten. De dynamiek tussen Metcalf en Ronan raakt de kern van Gerwigs scenario. Lady Bird zoekt, verandert, exploreert; ze gaat voorbij het punt van een mogelijke terugkeer, maar toch blijft ze altijd ergens 'thuis'. Óók als ze ergens anders is.

Gevangen in een rol

Juist om die reden is het schrijfwerk op een aantal momenten te doorzichtig. In de eerste akte van de film omringt Lady Bird zich met een ietwat hysterische hartsvriendin (Beanie Feldstein) en een ideale schoonzoon (Lucas - Manchester by the Sea - Hedges). Met name Hedges' karakter heeft potentie, maar al snel blijkt dat deze personages alleen functioneel zijn voor de ontwikkeling van Ronans Lady Bird. In haar zoektocht naar erkenning en populariteit verruilt ze Julie voor de opgesmukte Jenna (Odeya Rush), terwijl de gedrogeerd acterende Timothée Chamalet (Call Me by Your Name) zich op ieder vlak de tegenpool van Hedges' Danny betoont. Deze vier personages neigen stuk voor stuk naar het karikaturale, ook al geven ze elk op hun eigen wijze een aandoenlijke invulling aan het verhaal. Zonder meer memorabel is de scène waarin Chamalet met een boek van Howard Zinn in de hand uitlegt hoe hij via ruilhandel buiten de Amerikaanse economie (denk in een context vlak na 9/11) probeert te blijven.

Film als herinnering

Het scenario kent meer van zulke knipogen. Ze houden de film fris en boeiend op de momenten dat narratieve ontwikkelingen zich iets te scherp aftekenen. De katholieke school die het decor vormt voor Ronans coming-of-age is het doelwit van subtiele steekjes onder water (zie de scène met de hosties), zonder dat de toon daarbij uitgesproken kritisch of oordelend wordt. Gerwig brengt Lady Bird daarmee uiteindelijk naar de herkenbare essentie van het volwassen worden: zelf verander je voorgoed, maar je ontdekt ook welke mensen je nooit wilt verliezen. De laatste tien minuten spreken in dat kader op ontroerende wijze voor zichzelf.