Recensie 'The Burnt Orange Heresy'

Wat zou je er voor over hebben om je reputatie te redden? Kunstcriticus Figueras ontvangt een dubieus voorstel van een kunstverzamelaar. Op het landgoed van de verzamelaar woont een oude excentrieke kunstenaar die ooit wereldfaam verwierf, maar al 50 jaar voor de buitenwereld spoorloos is. The Burnt Orange Heresy (2019) introduceert een kunstwereld die voornamelijk gebaseerd is op leugens. Wat overblijft is een vrijblijvende interpretatie van wat kunst kan zijn.

We maken kennis met James Figueras (Claes Bang), een kunstcriticus die door Italië trekt om zijn boek te verkopen. Zijn verkoopstrategie bestaat uit vage anekdotes en multi-interpreteerbare analyses om uiteindelijk te komen tot zijn eigen waarheid: 'Kunst zou niet bestaan zonder een criticus'. Kortom: James liegt alles bij elkaar. Na een presentatie ontmoet James Berenice Hollis (Elizabeth Debicki), met wie hij de nacht doorbrengt. De volgende ochtend vraagt hij haar mee te gaan naar het landgoed van gerenommeerd kunstverzamelaar Joseph Cassidy (Mick Jagger). Het contact tussen James en Berenice is vanaf het begin geheimzinnig: is dit wel een toevallige ontmoeting en is Berenice haar echte naam?

Plan

Als kijker voel je al snel dat er iets niet klopt in het contact tussen James en Cassidy. Het gevlij van Cassidy over het werk van James komt niet oprecht over. Zeker niet als Cassidy aangeeft meer over James te weten dan hij lief is. Om gezichtsverlies te voorkomen en zijn carrière te redden, vraagt (of beter gezegd, eist) Cassidy van James het volgende: op het landgoed woont de kunstenaar Jerome Debney (Donald Sutherland). James moet Debney interviewen en een recent kunstwerk van de oude meester 'meenemen'. Met deze opdracht is de toon van de film gezet. Cassidy is een manipulator pur sang.

Blauw canvas

James en Berenice ontmoeten Debney bij het zwembad. Debney begint een verhandeling over de kleur blauw en hoe deze kleur zijn leven beïnvloedt. Eenmaal in het atelier van Debney blijkt dat de meeste canvassen niet zijn geschilderd, maar de oude kunstenaar ziet ze als geschilderd in de perfecte tint blauw. James raakt gefrustreerd en ziet zijn belofte aan Cassidy in duigen vallen. Juist het contrast tussen James die Debney terug op de internationale kunstkaart wil zetten (zonder zichzelf daarbij te vergeten) en Debney die hier niets van wil weten, is spannend. Als Debney James niet tegemoetkomt in het geven van een interview en het schenken van een schilderij, treedt er voor James een heel ander plan in werking om zijn positie in de kunstwereld te behouden.

Regisseur Giuseppe Capotondi (La doppia ora) levert met deze thriller met een noir tintje een verkenning in de menselijke verhoudingen van (on)macht en narcistische ego's. Goede acteerprestaties van Jagger en Sutherland, maar met name het personage van Debney blijft oppervlakkig en dat is jammer. Hij lijkt de enige te zijn die zich niet laat leiden door roem en geld en zijn zoektocht naar de geheimen die mensen met zich meedragen had zeker uitgediept mogen worden. In The Burnt Orange Heresy wordt de kunstwereld becommentarieert met de nodige ironie en satire. Een wereld die gebaseerd lijkt op aannames, commercie en reputatie. Het duo kunst en criticus speelt hierin een rol: een recensie laat kunst bestaan. Of zoals Debney over kunst filosofeert: 'Op zoek naar een betekenis die niet bestaat'.