Recensie 'Sing Sing'

Sing Sing (2023) opent als het theatergezelschap RTA (Rehabilitation Through the Arts) net klaar is met een uitvoering van A Midsummer's Night Dream en het applaus in ontvangst neemt. Op het podium staan gevangenen van de Sing Sing-gevangenis in New York. Het toneelgezelschap bestaat echt en wordt in 1996 opgericht en geeft de gevangenen de kans om aan zichzelf te werken en zichzelf te vinden. In de beginjaren gingen de meeste stukken over drugs en criminaliteit maar ook over een kans op verandering en herstel.

Regisseur Greg Kwedar koos ervoor om naast professionele acteurs zoveel mogelijk (voormalige) RTA-leden zelf te laten spelen. Dat geeft een gevoel van authenticiteit en zo komen tal van gedetineerden voorbij die zelf in de voorstellingen hebben meegespeeld. Omdat juist deze groep weet hoe het is om vast te zitten en een uitzichtloos bestaan te hebben, zijn de emoties en handelingen die ze tentoonstellen bijna levensecht. De stichting opereert tegenwoordig in veel gevangenissen in heel Amerika en naast toneel organiseren ze ook workshops om de gevangenen bezig te houden en zichzelf te kunnen ontplooien.

Twee sterke spelers tegenover elkaar

De twee belangrijkste personages van de film, Divine G (Colman Domingo) en Divine Eye (ex-gedetineerde Clarence Maclin), spelen de sterren van de hemel. De eerste is veroordeeld voor een misdaad die hij niet begaan heeft. Hij zit levenslang vast en is steeds bezig zijn onschuld te bewijzen. De resterende tijd besteedt hij als acteur en schrijver aan de toneelstukken die iedere zes maanden worden opgevoerd. Als bij een volgend overleg de nieuweling Divine Eye wordt binnengehaald, stelt hij voor om een komedie te spelen. De artistiek leider van de toneelgroep schrijft een doldwaas verhaal dat gaat van Freddy Krueger tot Shakespeare en waar zelfs piraten, cowboys en gladiatoren in voorkomen. Verwacht geen hoogstaand toneel want daar gaat het niet om. Het gaat om het creatieve proces en hoe ze daartoe komen. Ook de vriendschappen die erdoor ontstaan en wat die vriendschappen betekenen binnen de gevangenismuren zijn ontroerend om te zien.

Om niet het gevoel te krijgen dat je naar een documentaire kijkt, hebben de makers voor een verhaallijn gekozen die de twee Divines recht tegenover elkaar zet. De nieuweling krijgt de kans om de rol van Hamlet te spelen. Een rol die normaal gesproken naar het zwaargewicht Divine G zou gaan. Dat gaat natuurlijk niet zonder slag of stoot, al laten de makers ook daar weer niet al te veel gewicht aan hangen.

Zwaar maar hoopvol

Sing Sing klinkt als een moeilijke film met zware thema's en dat is het ook. Toch voelt de film vooral hoopvol aan en zitten er genoeg amusante scènes in. Het laat de kijker kennismaken met een wereld die voor de meeste mensen volstrekt onbekend is en laat zien wat de kracht van kunst en toneel op de gedetineerden is. Dat doet de film met een lach en een traan. Daarnaast is het een onderhoudende film die wellicht iets korter had gemogen maar genoeg in huis heeft om te blijven boeien. De film heeft al de nodige nominaties ontvangen en de regisseur en Domingo vielen eerder al in de prijzen.