Recensie 'The Counselor'

The Counselor is een tussendoortje. Een tussendoortje voor regisseur Ridley Scott, na science fiction spektakel Prometheus vorig jaar en vóór de grootschalige Moses-film Exodus die hij momenteel draait. Een tussendoortje voor schrijver Cormac McCarthy, die de romans waaraan hij werkte even terzijde legde en besloot een filmscript te schrijven. En een tussendoortje voor acterend echtpaar Javier Bardem en Penélope Cruz, die niet ver hoefden te reizen omdat veel van de opnames in Spanje plaatsvonden. Het landschap van Navarra doet in deze film dienst als het grensgebied tussen de VS en Mexico, waar een drugsdeal niet loopt zoals gepland.

De onafwendbaarheid van het lot

Als je als kijker je verwachtingen navenant bijstelt, krijg je met The Counselor een prima film voorgeschoteld. Het titelpersonage (de raadsheer, hij blijft verder naamloos) wordt gespeeld door Michael Fassbender, die weer een gepolijste rol aflevert. Deze advocaat kan de verleidingen van de levensstijl van zijn cliënten niet weerstaan en besluit mee te doen aan een drugsdeal. En zoals zo vaak in het werk van schrijver Cormac McCarthy gaat het verhaal vervolgens over de onafwendbare keten van gebeurtenissen die door een dergelijke verkeerde beslissing in gang wordt gezet. McCarthy's boek No Country for Old Men - in 2007 verfilmd door de gebroeders Coen - is daar een goed voorbeeld van. In die verfilming speelde Javier Bardem de genadeloze voltrekker van het noodlot - waarmee hij één van de vier Oscars voor de film verdiende - in gang gezet toen Josh Brolin besloot een koffer met geld mee te pikken. In The Counselor is Cameron Diaz de scherprechter. Zij speelt Malkina, die op de achtergrond genadeloos aan alle touwtjes trekt. Diaz lijkt de stap te willen maken van vrolijke stoethaspel naar mysterieuze maffiavrouw, maar blijft ergens halverwege steken en kan niet overtuigen. Ook Javier Bardems hereniging met het werk van Cormac McCarthy is niet echt gelukkig. Hoewel zijn extravagante nachtclubeigenaar Reiner voor een komische noot zorgt, komen McCarthy's dialogen vol bespiegelingen over het leven en quasi-wijsheden over vrouwen toch niet helemaal tot hun recht met het zware Spaanse accent van Bardem.

Helletocht

Naast Fassbender, Diaz en Bardem is er een rol voor Penélope Cruz, de onschuld zelve als de verloofde van The Counselor, en heeft Brad Pitt duidelijk lol als Westray, een wat onduidelijke tussenpersoon. Die onduidelijkheid beperkt zich niet tot de rol van Pitt. Eigenlijk wordt bij geen enkel van de personages de tijd genomen ze te introduceren of te voorzien van een geschiedenis. Dat maakt het voor de kijker moeilijk om echt sympathie te voelen voor de hoofdpersoon en aan boord te gaan in zijn helletocht richting het onvermijdelijke. En een helletocht is het. Want hoewel het plot heel rustig wordt afgewikkeld en je je als kijker soms afvraagt waar het verhaal eigenlijk heen gaat, escaleert het geweld aan het einde wel degelijk en wordt The Counselor onherroepelijk de duisternis in getrokken. De ergste gruwelijkheden worden daarbij slechts gesuggereerd, in een einde dat sterk aan Se7en doet denken.

In een van de laatste scenes van de film wankelt een volledig verslagen Fassbender door de nauwe straten van Ciudad Juárez, als geest tussen de geesten van alle vrouwen en mannen die elke dag in die stad verdwijnen. Op zo'n moment zie je de contouren van de prachtfilm die The Counselor ook had kunnen zijn. Als de makers het niet als tussendoortje hadden beschouwd.