Recensie 'Hard Truths'

De Engelse regisseur en scenarist Mike Leigh - die we vooral kennen van de zogeheten kitchen sink-drama's - heeft in zijn nieuwe film Hard Truths (2024) een oudgediende; namelijk Marianne Jean-Baptiste, opgetrommeld die eerder te zien was in Secrets and Lies (1996) en waarmee Leigh de Gouden Palm in Cannes won.

Eenzaamheid en woede

Jean-Baptiste speelt Pansy, een vrouw die door fysieke en mentale pijn zich alleen maar kan uiten in woede en ongerief, tegen haar man, haar zoon, haar zus en eigenlijk een ieder die op haar pad komt. Haar uitbarstingen zijn in beginsel nog amusant en als kijker moet je er eigenlijk om gniffelen of desgewenst hard lachen. Het levert in ieder geval een aantal gedenkwaardige scènes op. En de teksten zijn raak, het klopt of je herkent er in ieder geval iets in. Dat is misschien niet altijd even subtiel of politiek correct, maar het snijdt wel hout. De film heet niet voor niets Hard Truths.

Dat lachen vergaat je snel want de woede en agressie die Pansy uit, is er een van angst, eenzaamheid en onvermogen. Ze zit gevangen in haar eigen trauma die later in de film wordt uitgelegd. Ze creëert eigenlijk haar eigen gevangenis. Haar man Curtley (David Webber) kan niets anders meer doen dan zwijgen, bang om de verkeerde dingen tegen haar te zeggen. Haar autistische en werkloze zoon Moses (Tuwaine Barrett) sluit zich door middel van zijn koptelefoon van zijn moeder af. Haar levenslustige zus Chantelle (Michele Austin) - het is haar vijfde samenwerking met Leigh - is met haar gezin het compleet tegenovergestelde van Pansy. Ze ziet en voelt haar pijn maar kan haar simpelweg niet helpen. Ze kan haar alleen maar troosten en engelengeduld hebben.

Gewaardeerde collega

Leigh, die met zijn films maar liefst zeven keer genomineerd is bij de Oscars, en prijzen won in onder meer Berlijn en Cannes, is een alom gewaardeerde collega in binnen- en buitenland. Zijn bekendste films zijn Naked (1993), Career Girls (1997), Topsy-Turvy (1999) en Vera Drake (2004). Ook in deze film toont hij weer zijn meesterschap die grotendeels tot stand komt door intensieve repetities, dialogen die keer op keer gerepeteerd en bijgeschaafd worden. De acteurs moeten echt het personage worden en gaan tot het uiterste om het beste resultaat neer te zetten. Dat geldt in het bijzonder voor de rol van Jean-Baptiste, die krachtig en komisch is en hard en teder tegelijk. Haar woede-uitbarstingen voelen echt en natuurlijk aan. Het is een samenspel tussen regisseur en zijn acteurs. Ze halen samen het beste in elkaar naar boven en dat zie en voel je terug. Eigenlijk is iedere acteur in deze film op zijn of haar manier goed.

Verwacht geen oplossingen of een happy end bij Hard Truths. Pansy is angstig, eenzaam, boos en verdrietig. Ze loopt overduidelijk met een trauma rond maar er wordt geen hulp ingeschakeld. De centrale vraag daarbij is: zal ze die hulp accepteren of niet? Het trauma, de pijn en verdriet blijven maar dan heb je wel een prachtige, intense film gezien.