Recensie 'The Butler'

In The Butler kruipen we in de huid van de Afro-Amerikaanse butler Cecil Gaines, gespeeld door Oscarwinnaar Forest Whitaker (The Last King of Scotland), en zijn vrouw Gloria, gespeeld door niemand minder dan grootheid Oprah Winfrey (The Oprah Winfrey Show). Samen beleven zij de turbulente periode die de jaren 60 en 70 in Amerika is geweest, waarbij Cecil een enorm lastige innerlijke tweestrijd ervaart. Regisseur Lee Daniels, onder andere bekend van tweevoudig Oscarwinnaar Precious (2009), weet dit op bijzondere wijze in beeld te brengen.

De film beslaat Cecils gehele turbulente leven. Als kind leeft hij op een katoenplantage in Georgia waar het hard werken is. Nadat hij voor zijn ogen zijn vader, die in verzet komt tegen een blanke man, doodgeschoten ziet worden, wordt hij in huis genomen door de kritische blanke matriarch van de plantage, die hem opleidt tot butler. En butler blijft hij zijn hele leven. Succesvol zeker! Hij wordt gevraagd om de Amerikaanse president te dienen en accepteert deze baan. Uiteindelijk ontpopt Cecil zich tot een van de meest geliefde butlers van het Witte Huis. Hij dient gedurende drie decennia de verschillende presidenten van het Witte Huis, van Eisenhower tot Reagan. Een turbulente periode in Amerika, waarin de rassenscheiding in opspraak is.

Innerlijke tweestrijd

Ondanks Cecils eigen opvattingen over de ongelijkheid in Amerika, blijft hij een trouwe dienaar van de presidenten. Cecils zoon Louis (David Oyelowo, Jack Reacher) verzet zich wel en raakt betrokken bij de sociale en politieke revolutie. Dit is niet zonder gevaar, Louis belandt vaak in de gevangenis. Uiteindelijk zorgt dit voor de breuk met zijn vader, die enorm in tweestrijd is over wie zijn kant hij moet kiezen. Kiest hij voor zijn zoon, of gaat hij voor de zekerheid die zijn baan hem geeft?

Intense dramatiek

Je ziet de Amerikaanse geschiedenis door de ogen van een doodgewone man en dit is bijzonder in beeld gebracht. Dat de rassendiscriminatie van zo’n enorme invloed is geweest op het leven van de Afro-Amerikaanse bevolking is confronterend en zet aan het denken. De film is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Eugene Allen, die vanaf 1952 daadwerkelijk butler was van zeven Amerikaanse presidenten. Dit wetende maakt de film nog intenser. Maar ondanks alle dramatiek bevat de film ook humor. Vooral jongste zoon Charlie (Elijah Kelley, Hairspray) weet op de ernstige momenten een glimlach op je gezicht te toveren met een geestige opmerking.

Als je nog eens goed naar de film kijkt zie je daarnaast in dat dit niet alleen een film is over rassendiscriminatie, maar dat ook de familieband centraal staat. De band tussen vader en zoon is universeel, een band die ieder, ongeacht afkomst, zal begrijpen. Zowel vader als zoon Louis vertolkt hun rol overigens perfect, net als Oprah die de rol van moeder Gloria met verve speelt. Ze sleept je mee in het verhaal en weet je te ontroeren.

Ondanks dat de gehele levensloop van Cecil wordt behandeld, en de film daarom vrij lang duurt, weet de film de hele tijd te boeien. Prachtig om te zien en een aanrader voor zowel de geschiedenisles als voor een fijne filmavond op de bank.