Recensie 'Noces'

Als er iets anno nu de spanningen hoog doet oplopen, dan is het wel de culturele clash tussen West en Oost. Regisseur Stephan Streker komt op het juiste moment met Noces, een ontluisterend drama over een Belgisch-Pakistaans meisje dat door haar orthodoxe ouders wordt gedwongen te trouwen.

'Kiesrecht'

Haar Pakistaanse ouders zijn misschien erg traditioneel, maar Zahira is inmiddels volkomen gewend aan haar Brusselse leven. Ze is zwanger geraakt door een vriendje dat niet bereid is met haar te trouwen. Een abortus lijkt de enige oplossing, maar ze durft het niet aan. Daar komt bij dat haar ouders met een 'blijde' mededeling komen: ze zal uitgehuwelijkt worden en ze mag zelfs kiezen tussen drie mannen. Een groot voorrecht, aldus haar ouders. Zo'n kiesrecht is zeldzaam… Maar dit is het laatste waar Zahira behoefte aan heeft. Ze wil haar eigen leven leiden, haar eigen interesses volgen, zelf verliefd worden. Probeer dit natuurlijk maar eens uit te leggen aan zulke traditionele ouders. Zodra zij weigert, kan ze rekenen op totale uitsluiting en een dreigement van vaderlief kan er ook nog wel vanaf. Van je ouders moet je het hebben…

Gezichtsverlies

Noces wordt voornamelijk verteld vanuit Zahiras perspectief, maar Streker besteedt ook veel aandacht aan haar familie. Hoewel Streker moreel gezien volledig aan de kant van Zahira staat, is de film daardoor alles behalve eenzijdig. Streker ontleedt op buitengewone wijze het verstikkende effect van traditie, hoe deze in stand wordt gehouden en hoe moeilijk het is om hiervan los te breken. Zahira wil haar eigen pad volgen, maar dit zou onherstelbaar gezichtsverlies betekenen voor haar familie en desastreus zijn voor de toekomstige mogelijkheden van haar broers en zussen. Zahira's vrijheid staat gelijk aan de sociale afgrond voor haar familie. Haar broer Amir is met haar begaan, maar wil uiteindelijk ook dat zij gewoon trouwt. Haar rebelse gedrag betekent voor hem ook extra problemen. Zij vertrekt en hij zit met het emotionele leed van hun ouders opgescheept. Vader Mansoor houdt van zijn dochter, maar heeft wat betreft traditie een zerotolerancebeleid. Wanneer een vriend van de familie verhaal komt halen, spreekt hij over alle oude eenzame vrouwen in de buurt. Zijn zij gelukkig, vraagt hij. Ook Zahiras zus komt langs. Zij beweert haar volledig te begrijpen, maar probeert haar toch te overtuigen om te trouwen. Wellicht zou de familie Zahira haar gang willen laten gaan, maar eer, traditie en de onvermijdelijkheid van gezichtsverlies staan in de weg. Zij zijn eigenlijk ook slachtoffers van traditie, maar houden traditie (en dus ook hun slachtofferschap) tegelijkertijd op een tragische manier in stand.

Regisseur Streker is gezegend met een vlekkeloze cast. Sébastien Houbani als Amir zet een complexe prestatie neer. Het helpt ook dat hij iets weg heeft van een jonge Al Pacino. Maar het is vooral nieuwkomer Lina El Arabi die uitblinkt als Zahira. Met haar rijkgeschakeerde performance brengt zij moeiteloos de verstikkende invloed over van goedbedoelende ouders. De film biedt geen kant-en-klare antwoorden en het einde is wellicht iets te extreem, maar Strekers empathie tilt Noces naar een buitengewoon niveau.