Recensie 'The Two Faces of January'

Deze verfilming van de roman van Patricia Highsmith is er een voor de liefhebbers van ouderwetse psychologische thrillers: stijlvolle beelden en getroebleerde personages trekken in een vrij traag tempo over het scherm in een verhaal over twee oplichters op Kreta.

Het bekendste boek van Highsmith is waarschijnlijk The Talented Mr. Ripley, mede door de verfilming uit 1999 met Matt Damon in de hoofdrol. The Two Faces of January is een veel minder bekend werk van de auteur, maar het kent veel van dezelfde thema's: oplichters, moeizame vader-zoonrelaties, klasseverschillen en de vergeefse vlucht voor het verleden. En dat alles tegen de achtergrond van idyllische Zuid-Europese bestemmingen, die contrasteren met de getroebleerde gemoedstoestand van de personages.

Lastige vragen

Rydal (Oscar Isaac) is een Amerikaan die in het Athene van 1962 werkt als gids. We zien een groep jonge vrouwen aan zijn lippen hangen, terwijl hij hen rondleidt bij het Parthenon. Als hij na afloop met een van hen zit te lunchen maakt hij haar met een snelle wisseltruc wat geld afhandig. Aan een ander tafeltje ziet Rydal een Amerikaans echtpaar zitten. Chester (Viggo Mortensen) en zijn elegante, jongere vrouw Colette (Kirsten Dunst) fascineren hem. Chester doet hem aan zijn vader denken. Eerder zagen we Rydal een brief lezen van zijn zus waarin ze zich beklaagt over zijn afwezigheid bij hun vaders begrafenis. Rydal raakt met het stel aan de praat, leidt hen rond door de stad en vergezelt hen voor een diner. Terug in het hotel krijgt Chester bezoek van een privé-detective, die lastige vragen komt stellen namens een aantal van zijn klanten. De beleggingspraktijken waarmee Chester zijn geld verdient blijken niet helemaal in de haak. De confrontatie met de privé-detective loopt uit de hand en net op dat moment komt Rydal terug met Colettes armband, die ze in de taxi had laten liggen. Als hij besluit om Chester te helpen, raakt het lot van de twee mannen met elkaar verknoopt.

Opknapbeurt

Scenarioschrijver Hossein Amini maakt met The Two Faces of January zijn regiedebuut en hij heeft het boek behoorlijk onder handen genomen. Dat was ook wel nodig, vooral gezien het rommelige laatste deel. Die ontknoping heeft Amini in zijn scenario prachtig glad getrokken, maar niet al zijn ingrepen zijn een onverdeeld succes. Naast de plot heeft hij namelijk ook de personages een opknapbeurt gegeven. Chester is niet meer helemaal het labiele drankorgel uit het boek, Colette is wat minder de wellustige flirt en Rydals obsessie met een vrouw uit zijn verleden is verdwenen. Het maakt de personages weliswaar levensechter, maar het haalt ook een deel van de sjeu uit het verhaal. Gecombineerd met het nogal trage tempo waarin de vertelling zich ontrolt, zorgt dit voor een vrij vlakke film. In stijlvolle beelden – Mortensen met zijn crèmekleurig linnen kostuum in de rotsachtige binnenlanden van Kreta – ontrolt zich de gespannen relatie tussen de twee mannen, waarbij Amini de vader-zoondynamiek mooi naar de voorgrond heeft gebracht.

Met The Two Faces of January levert de regisseur een gedegen debuut af, gedrenkt in de traditie van de psychologische thrillers uit de jaren zestig. Het maakt nieuwsgierig naar wat er gebeurt als hij zich bij zijn volgende film los weet te maken van zijn inspiratiebronnen en zijn eigen stem meer laat spreken.