Recensie 'Triangle of Sadness'

Wie het werk van de Zweedse Ruben Östlund een beetje kent – zijn laatste drie films zijn Play (2011), Turist (2014) en The Square (2017) – dan weet je wat je te wachten staat. In al zijn films zoomt hij in op het gedrag van mensen of maakt hij satire over hoe mensen zich gedragen. In zijn nieuwe film Triangle of Sadness (2022) is het niet veel anders, al gaat deze film wel alle kanten op.

Drie aktes

De film is opgebouwd rondom drie aktes: Carl en Yaya, Het jacht en Het eiland. In de eerste akte volgen we een jong stelletje. Carl (Harris Dickinson) is een fotomodel en Yaya (Charlbi Dean) is naast model ook influencer. Tijdens een etentje krijgen ze ruzie over wie de rekening betaald. Dat loopt nogal uit de hand. Het zet meteen de toon voor waar de rest van de film over gaat.: ongelijkheid en het onderscheid tussen rijk en arm. En dat uit zich vooral in oppervlakkigheid, desinteresse en arrogantie tegenover empathie, betrokkenheid en bescheidenheid. Later stappen ze aan boord van een super luxe jacht waar ze kennismaken met een Scandinavische tech-miljardair, een Brits echtpaar dat rijk is geworden met wapens en een Russische oligarch. Zelf hebben ze geen cent betaald omdat Yaya als influencer alleen maar wat foto's met artikelen hoeft te uploaden die ze aanprijst.

De kapitein van het schip (Woody Harrelson) laat zich gedurende de reis niet zien en zit alleen op zijn kamer. Als het 'Captains Diner' wordt aangekondigd, komt hij van zijn kamer om de gasten te ontvangen. Het jacht trotseert die avond een zware storm en de gasten worden één voor één zeeziek. En dat niet alleen, ze raken ook nog aan de diarree. Wat dan volgt is een half uur durende scène van kotsende en poepende mensen, wat een vrij bizar en onsmakelijk beeld oplevert. Dat wordt afgewisseld met marxistische teksten tussen de ladderzatte kapitein en de oligarch. Östlund gaat hier helemaal los. Daar waar zijn vorige films nog enigszins intellectueel en scherpzinnig waren, zo overboord gaat hij hier.

Het venijn zit hem in de staart

Maar dan volgt de derde akte en dat is meteen de meest scherpe en beste van de drie. Piraten overvallen het jacht en er breekt brand uit. Een aantal gasten weet zich te redden en spoelen aan op een onbewoond eiland. Al snel zijn de rollen omgedraaid. De rijken der aarde weten zich geen raad en kunnen nauwelijks overleven terwijl de armen – de Aziatische schoonmakers, die beneden het dek wonen en werken – alle vaardigheden bezitten om te kunnen overleven. Binnen een mum van tijd liggen de verhoudingen totaal anders. Geld blijkt hier niets anders te zijn dan waardeloos papier.

De film won dit jaar de Gouden Palm tijdens het Cannes Film Festival 2022 en werd ook de winnaar van de publieksprijs tijdens het Parool Film Fest in Amsterdam. Triangle of Sadness is een geslaagde, kritische en absurdistische blik op het grote geld en de ongelijkheid in de wereld. Saillant detail: de Zuid-Afrikaanse actrice Dean overleed slechts een paar maanden na de premiere van de film. Ze werd slechts 32 jaar oud. In Cannes, waar de jachten van de superrijken liggen, werd door het publiek smakelijk gelachen om de film maar stuurt zijn publiek wel met een boodschap naar huis. Eén om over na te denken.