Recensie 'Together 99'

De Zweedse regisseur Lukas Moodysson is terug met een vervolg op zijn succesvolle Tillsammans (2000) uit 2000. Die film speelde zich af in 1975 en liet het wel en wee zien van een grote commune waar van alles gebeurde. In dit vervolg zijn alleen nog Göran (Gustaf Hammarsten) en Klasse (Shanti Roney) over en van alle idealen is niet veel meer over.

Moodysson begon zijn carrière met de hit Fucking Åmål (1998) en vervolgde die met Tillsammans. Daarna maakte hij al snel verontrustende films zoals A Hole in My Heart (2004) en Container (2006). Vervolgens keerde hij weer terug naar de wat lichtere films metWe Are The Best! (2013). Met zijn nieuwste film laat hij zien het genre van de zwarte komedie nog steeds in de vingers te hebben.

Niet noodzakelijk wel wenselijk

Het is niet noodzakelijk maar wel wenselijk om de film uit 2000 gezien te hebben. Dat zal niet gemakkelijk zijn, want de film is momenteel nergens te streamen. Elisabeth (Lisa Lindgren) verlaat in die film haar aan drank verslaafde man Rolf (de in 2017 overleden Michael Nyqvist) en gaat in de commune Tillsammans van Göran wonen. In dit vervolg keren Elisabeth en een groot deel van de cast weer terug om samen de 60e verjaardag van Göran te vieren. Dit is georganiseerd door Klasse, die vindt dat er wel wat leven in de brouwerij mag komen.

Wat is er na 24 jaar nog over van alle idealen en hoe is het met iedereen? Göran is zo blij als een kind en hoopt oprecht dat de commune weer nieuw leven ingeblazen wordt. Maar iedereen is met zijn leven verdergegaan en de idealen van weleer (de hippietijd) zijn niet meer. En dat zie je terug. Want hoewel de film echt wel wat komische momenten kent - Peter (David Dencik) als partycrasher omdat niemand meer weet wie hij is; de contactgestoorde dochter van Lena (Anja Lundqvist) en Lena zelf die nadat ze door Göran in 1975 uit de commune is gezet, kampt met psychische problemen - is het toch vooral de boodschap die Moodysson wil uitdragen. En die stemt niet bijzonder hoopvol maar eerder cynisch en zwartgallig. Zeker in de scène waarin Erik (Olle Sarri) de voormalige leden voorhoudt dat ze het de hele tijd fout hadden en dat ze hun idealistische en linkse opvattingen moeten herzien.

Het tijdsbeeld

Maar misschien schetst hij wel gewoon het tijdsbeeld. In 24 jaar verandert er natuurlijk veel en leven we anno 1999 in een heel andere tijd. Net voordat er een nieuw millennium begint. Daar horen oude liefdes en idealen bij. Maar ook het gevoel niets te hebben bereikt of niets voor te stellen, komt voorbij. Het heeft iets melancholisch en dat is het ook. Niet alleen de personages zijn ouder, ook de acteurs die ze spelen.

De film uit 2000 oogt frisser en gelaagder dan zijn opvolger. Ook de zo kenmerkende aanstekelijke soundtrack vol met popsongs ontbreekt in deze film. Maar Moodysson mag dan misschien in deze film iets cynischer en zwartgallig zijn, zijn vakmanschap en regie blijven overeind. Together 99 is een even komisch als cynisch portret van een verloren tijd. Een tijd die niet meer terugkeert maar laat zien waar de mens(en) nu staan. Ontwapenend, komisch, cynisch maar vooral met heel veel plezier gemaakt.