Recensie 'Frantz'

François Ozon verrast met een klassiek romantisch drama over de gecompliceerde vriendschap tussen een jonge fransman en de verloofde van een Duitse soldaat, gesneuveld in de Eerste Wereldoorlog.

François Ozon is een regisseur die graag filmische trucs uit de kast haalt om je als kijker op het verkeerde been te zetten. Soms zit de ambiguïteit in het script (Dans la maison), op andere momenten is de enscenering overdreven kunstmatig (Angel) en soms weet je gewoon niet zeker of je naar een drama of een parodie zit te kijken (Jeune & jolie). Met Frantz weet Ozon zich in te houden en maakt hij een rechttoe-rechtaan klassiek romantisch drama. Zelfs het visueel meest in het oog springende element van de film - dat hij grotendeels in zwart-wit is gedraaid - blijkt ten dienste te staan van de realistische stijl waar Ozon naar op zoek was: hij had gewoon niet genoeg budget om de periode tussen de twee wereldoorlogen in kleur op te roepen.

Helende werking

De Frantz uit de titel is de grote afwezige in de film. Hij is gesneuveld op de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog. In het Duitse dorpje waar hij vandaan kwam blijven zijn ouders (Marie Gruber en Ernst Stotzner) en zijn verloofde Anna (Paula Beer) verweesd achter. Terwijl Anna het graf van Frantz verzorgt treft ze Adrien (Pierre Niney), een jonge fransman die zegt een oude vriend van Frantz te zijn. Al snel is duidelijk dat dit niet het hele verhaal is. Maar wat de waarheid ook mag zijn, de aanwezigheid van Adrien heeft een helende werking op Anna en haar schoonouders.

Leugens en waarheid

Dat spel met leugens en waarheid is de thematische lijn die door de film loopt. Is het altijd de waarheid die we moeten nastreven? Wat als die verdriet bezorgt en de leugen vreugde? Ozon baseerde zich voor Frantz op Broken Lullaby van Ernst Lubitsch uit 1932. En een Duits dorpje in zwart-wit aan het begin van de eeuw roept natuurlijk ook meteen Das weisse Band van Michael Haneke in herinnering. Ozon speelt hier net als Haneke met de vraag waar het zaadje geplant werd voor de wreedheden van het nazisme. Die thematiek is echter erg oppervlakkig uitgewerkt en verder dan het aanroeren van de rancune tussen de Duitse en Franse naties komt Ozon niet.

Klassieke stijl

Frantz is geslaagd als romantisch drama in klassieke stijl: van de keuze voor de acteurs - heerlijk ouderwets gebeeldhouwde koppen bij de mannen, een archetypische moeder en als hoofdpersoon een klassieke schoonheid - tot de soms enigszins kunstmatige dialogen, het harde geluidspalet (veel hakken op vloeren en krakende deuren) en de aanzwellende violen in de muziek. En natuurlijk het zwart-wit, dat Ozon op sommige momenten in kleur laat overvloeien om een punt te maken over de emoties van zijn personages.

Ozon gebruikt de onthulling van Adriens geheim als kantelpunt in de film. Het tweede deel - dat hij heeft toegevoegd aan het origineel van Lubitsch - heeft wat minder vaart, maar blijft boeien door het sterke spel van Paula Beer. De film belicht in dit deel de vragen over waarheid en leugens van een nieuwe kant, als Anna naar Frankrijk reist. En mocht het je allemaal wat te conventioneel worden voor een film van Ozon, dan mag je de eindscène - in een opvallend leeg Louvre - best op meerdere manieren uitleggen.