Recensie 'Skyfall'

Met de beste opening voor een Bondfilm ooit in Nederland is Skyfall (Sam Mendes, 2012) een goed gekozen 50 jarig jubileumfilm. Skyfall is een perfecte mix tussen nostalgisch eerbetoon en vernieuwing. De meer menselijke Bond wordt wonderschoon neergezet door Daniel Craig. Het gelukkig gekozen huwelijk tussen Craig en regisseur Mendes laat zien dat Bond ook in de hypermoderne wereld nog zeker 50 jaar mee kan.

In dit 23^e deel zorgt de Bondformule (zeer Brits, een bad guy, Bondvrouwen, veel actie, stunts en exotische locaties) weer voor een stijlvolle joyride die we van Bondfilms gewend zijn. Wat deze film onderscheidt is dat het de focus minder op de actie heeft en meer het accent legt op het plot en de persoonlijke verhalen van de personages. Met name de relatie tussen de geheim agent en zijn bazin M. (Emma, Judi Dench) staat op het spel als bij een mislukte operatie Bond bijna komt te overlijden. De gewonde en verslagen 007 komt echter terug op de basis als de Britse geheime dienst (MI6) wordt aangevallen door de cyberterrorist Raoul Silva (Javier Bardem). Deze blijkt een spook uit M’s verleden en zorgt ervoor dat M. en Bond samen moeten strijden voor hun bestaan.

Something Old

Voor een gelukkig huwelijk (Craig heeft Mendes zelf bij de franchise gehaald) is het gebruikelijk dat er voor de ceremonie een combinatie van iets ouds, iets nieuws, iets geleend en iets blauws meegenomen wordt. Dit is ook het geval in Skyfall. De film zit vol met knipogen naar de oude Bondfilms en vele filmcritici vergelijken de stijl van de film met de eerste Bondfilm Dr. No (1962). Zo wordt de Aston Martin uit de garage gehaald en zelfs Q. en nog een andere oudgediende spelen weer een rol, hetzij in een vernieuwde versie. Met zijn sterke plot, stijlvolle dialogen en vele krachtige oneliners lijkt het een klassieker te kunnen worden.

Something New

Mendes (American Beauty, 1999) heeft vele gedurfde nieuwe wendingen aan de Bondfilm gegeven. Zo durft hij Bonds seksuele voorkeur in twijfel te trekken en maakt hij van Bond een meer menselijke en minder mysterieuze persoon. We krijgen voor het eerst een kijkje in Bonds persoonlijk leven en in de apotheose aan het eind van de film neemt Bond M. mee naar zijn ouderlijk huis om daar niet alleen met de schurk Silva, maar ook de demonen uit zijn verleden te trotseren. Met de slecht geblondeerde Silva heeft de film eens een keer niet een megalomaan die de wereld wil veroveren, maar een getraumatiseerde psychopaat die een persoonlijke vedette tegen M. voert en uiteindelijk de meest uitdagende tegenstander wordt die Bond ooit gehad heeft. Mendes is zelfs niet te beroerd om klassieke poëzie (Alfred, Lord Tennyson) een rol te geven in deze bijzondere actiefilm. Met deze gewaagde vernieuwingen wordt Skyfall meer dan alleen maar een klassieker.

Something Borrowed

De invloed van de Bourne-film was in de Bondfilm Casino Royale (2006) zeker opvallend en zo is in Skyfall de vergelijking met de Christopher Nolans Dark Night-trilogie te trekken. Zo heeft Silva aardig wat trekjes van de Joker. Ook wordt in Skyfall ruimte genomen voor het uitleggen van de tragische achtergrond van 007. Net als Batman blijkt ook Bond te zijn opgegroeid in een imposant landhuis, heeft hij beide ouders verloren en komt hij zijn steun en toeverlaat uit zijn jeugd weer tegen om hem te helpen in de strijd tegen een verknipte slechterik. Maar het werkt, je wordt dieper meegezogen in het verhaal.

Something Blue

Skyfall is met zijn sombere kleurstelling een wat meer duistere film dan de andere Bondfilms. Mendes is erin geslaagd om een zwaarmoedige sfeer neer te zetten die emotioneel raakt en verder gaat dan alleen achtervolgingen en scenes waarin vrouwen versierd worden. Er wordt nogal gestreden tegen het verval en verstrijken van de tijd door de schitterend breekbaar acterende Judi Dench als Bondbaas M. en Bond zelf, die gewond is geraakt en ook de jongste niet meer is (“Youth is not a guarantee of innovation”). Prachtig getergd komt hij toch terug voor zijn moederfiguur M. en is zijn extra motivatie (“Resurrection is my hobby”) sterk voelbaar, waardoor de spanning te snijden is tot aan het einde toe.

Al met al is Skyfall een geslaagd huwelijk dat hopelijk nog zal zorgen voor vele nakomelingen.