Recensie 'The Master'

Gebaseerd op de bekende sektebeweging Scientology maakt van de nieuwe bioscoophit The Master (Paul Thomas Anderson, 2013) vooral een bizarre, onwerkelijke film. Topacteurs Joaquin Phoenix en Philip Seymour Hoffman tillen het - zeer langdradige - verhaal echter tot een hoogtepunt met intense acteerprestaties die Oscarwaardig zijn.

The Master gaat over Freddie (Phoenix), een marinier die volledig getraumatiseerd is na de Tweede Wereldoorlog en zijn seksuele driften niet in de hand weet te houden. Wanneer hij plotseling op een schip terechtkomt, ontmoet hij daar Lancaster (Hoffman), een zelfverklaarde profeet en leider van een sektebeweging. Freddie laat zich meevoeren door de plannen en ideeën van De Meester en raakt steeds verder verzeild van de werkelijke wereld.

Spijker op de kop

Het is alweer vijf jaar geleden dat regisseur Anderson een film uitbracht, maar eenmaal terug op het witte doek slaat hij meteen de spijker op de kop. De meeste credits gaan naar de geweldige acteerprestaties van Phoenix en Hoffman. Van Hoffman maakt Anderson sinds zijn laatste drie films al gebruik en de fantastische acteur mag iedere keer weer in de hoofdrol schitteren. Phoenix doet waar hij goed in is; de rol van de warrige, seks- drugs- en Rock 'n Roll-verslaafde zagen we eerder in Walk The Line (2005) en zit hem als gegoten. Daarnaast zijn de twee topacteurs erg goed op elkaar ingespeeld; iedere emotie is voelbaar. De scène waarin ze beiden in de gevangenis terecht komen - naast elkaar, de één bijzonder rustig en de ander compleet doorgedraaid - is uitermate sterk.

Tom Cruise en Peaches Geldof

Het psychologische drama van The Master zou eerst gaan over de Scientology kerk, maar is er uiteindelijk alleen op gebaseerd. Deze geestelijke beweging heeft duizenden aanhangers in de westerse wereld waaronder sterren als Tom Cruise en Peaches Geldof. Volgens een Scientologist heeft ieder individu een aantal traumatische ervaringen die een negatief effect hebben op het lichaam. Je kunt door terug te gaan in de tijd - 'processing' - deze ervaringen uitwissen. Vooral dit idee vormt een centraal punt in The Master. Daarnaast claimt de leider in deze film dat je door ‘processing’ ook verschillende vormen van kanker kunt genezen. Dit is echter een verzonnen feit dat niet thuishoort in de Scientology beweging.

Overgedramatiseerd

Ondanks de sterke acteerprestaties is het verhaal van The Master zeer langdradig. Anderson had in een uur minder precies hetzelfde kunnen vertellen. Veel scènes zijn overgedramatiseerd en binnen de verhaallijn laat de regisseur hier en daar wat steken vallen. Het karakter van de zoon van Lancaster bijvoorbeeld wordt niet genoeg uitgediept en speelt een te kleine rol binnen het verhaal; hij is namelijk de enige binnen de sekte die ervan overtuigd is dat zijn vader alles verzint. Wel maakt Anderson goed gebruik van terugkerende thema’s als seksualiteit en laat de belevingswereld van Freddie goed zien. Ook weet hij de kijkers zodanig het verhaal in te trekken dat je op een bepaald moment zelfs sympathie krijgt voor de sekte die in eerste instantie zo onschuldig lijkt.

The Master werd kort na de première al bestempeld als meesterwerk door velen. Met hier en daar een aantekening is dit ook een feit. De combinatie van wisselende cameravoering, mooie soundtracks, prachtige belichting en briljante spelers maken van The Master een must-see die door zijn complexe thematiek nog dagen door je hoofd zal spoken.