Recensie 'El Club'

De Chileense regisseur Pablo Larraín (1976) die eerder internationale aandacht trok met No uit 2012, over het door dictator Pinochet uitgeschreven referendum in 1988 dat zijn macht moest bestendigen, en Tony Manero uit 2008, over een man die geobsedeerd is door John Travolta, heeft met El Club zijn reputatie bevestigd van dwarse auteurs-cineast die zich uiterst kritisch verhoudt tot het moderne Chili.

Claustrofobisch

El Club is een tamelijk claustrofobische film die zich geheel afspeelt in een deplorabel verbanningsoord aan zee, waar door de Chileense kerk uit het ambt gezette priesters zijn geplaatst die zich vergrepen hebben aan minderjarige parochianen en daar nu voor de rest van de hun in dit leven toegemeten tijd door schuldgevoelens beladen boete over kunnen doen. Dit alles uiteraard geheel in katholieke sfeer, met volop gebed, kruisbeelden en stevige leiding van een non die dit hopeloze huishouden van alleenstaande mannen op besliste wijze bestiert.

De dagen rijgen zich aaneen in lethargische regelmaat, waarin slechts een enkele bewoner enige spanning en vreugde weet te bewerkstelligen door zich met hartstocht over te geven aan het hondenrennen in het dorp, waarbij aanzienlijke bedragen worden ingezet. Aangezien het gokken niet bepaald gezien wordt als een christelijke deugd, probeert zuster Monica daar paal en perk aan te stellen.

Doorbroken sleur

Deze sleur wordt doorbroken wanneer er een nieuwe bewoner bij het huis wordt afgeleverd. Pater Mattias Lazcano, zojuist uit het ambt gezet, en die zich onwennig aarzelend probeert te voegen naar de gang van zaken in de gemeenschap. Tot zich opeens aan het tuinhek een soort dorpsgek blijkt op te houden die kennelijk een vroeger slachtoffer van de pater is geweest. Op buitengewoon expliciete wijze roept de man allerlei beschuldigingen die tot in het kleinste detail op een voor alle aanwezigen uiterst beschamende wijze onthullen waar de seksuele handelingen van de ex-priester zoal op neerkwamen. Daarmee neemt het drama in feite een aanvang.

Antieke lenzen

Naar verluid heeft de cameraman, Sergio Armstrong, gebruik gemaakt van de oude Sovjet- Russische groothoeklenzen die ooit nog van Tarkovsky geweest zouden zijn en waarmee beelden zijn gecreëerd die in hun desolate uitzichtloosheid inderdaad aan diens werk doen denken. Ook de enigszins uitgebleekte kleuren en het werken met een grote lensopening waardoor de beeldranden niet altijd in focus zijn wijzen in die richting.

Volkscommissaris

De kerk stuurt 'pater-psycholoog' Garcia naar het dorp (Marcelo Alonso) die middels stevige ondervragingen van alle betrokkenen er achter wil komen wat zich precies heeft afgespeeld in het dorp, en ook niet schroomt diep te willen graven in ieders verleden. Dat versterkt ook nog de indruk, dat we hier te maken hebben met een soort 'volkscommissaris', die de kerk op strenge wijze wil dienen als ware het de communistische partij.

Er wordt, zoals in alle films van Lorraín, ook in El Club op aangrijpende en overtuigende wijze geacteerd door acteurs die eerder met hem hebben samengewerkt, zoals Alfredo Castro, Roberto Farías en Antonia Zegers, die zuster Monica speelt, en met wie de regisseur is getrouwd. Te hopen valt, dat ze daar een leukere relatie mee heeft, dan in haar rol als non met al die bestrafte, vreugdeloze mannen…