Recensie 'El olivo'

Een 20-jarige Spaanse kleindochter die duizenden kilometers aflegt om de eeuwenoude olijfboom van haar opa thuis te brengen. Het klinkt als een onwaarschijnlijk sprookje. Regisseur Bollaín weet El olivo echter om te toveren tot een innemend familiedrama met een milieubewuste ondertoon.

Op weg naar Düsseldorf

De 20-jarige Alma werkt op een kippenboerderij in het kleine Spaanse dorp Canet. Ze is aantrekkelijk en slim, maar heeft ook zelfdestructieve neigingen. Via een paar knappe flashbacks snappen we waarom: vroeger was ze extreem gehecht aan haar opa. Hij zorgde altijd voor een 2000 jaar oude olijfboom, maar deze werd om financiële redenen verkocht, ondanks de wanhopige pogingen van Alma dit tegen te houden. Sindsdien praat hij niet meer en nu weigert hij ook te eten. Vanwege haar unieke relatie met haar opa, beseft ze dat hij nog steeds lijdt onder zijn verkochte olijfboom, alsof het zijn eigen kind was. Ze ontdekt dat deze nu in de hal van een energiebedrijf in Düsseldorf staat. Ze liegt tegen haar oom en een collega (die verliefd op haar is) dat hij bij een kerk staat en dat ze toestemming heeft de boom te komen ophalen. Zo beginnen de drie aan hun 1600 kilometer lange reis voor één olijfboom.

Familie

Centraal in het drama staat de dynamiek tussen de familieleden. De familie wordt verscheurd door het zwijgen van Alma's opa, maar iedereen heeft hier andere gevoelens bij. Alma's vader heeft bijvoorbeeld altijd gevoeld dat zijn vader meer hield van de olijfbomen dan van hem en zijn broer. Alle spanningen in de familie zijn te herleiden tot de zwijgzame opa, wiens rouwen de katalysator is voor alle verdere ontwikkelingen. De bijna sprookjesachtige trip naar Düsseldorf is dan ook de symbolische reis waarin Alma's familie dichter naar elkaar toe groeit en dit is vooral mooi om te zien, omdat regisseur Bollaín hierin nooit in vals sentiment vervalt.

Denk groen

El olivo bevat ook een milieu-activistische kant. Alma praat met een stel rechtenstudenten in Düsseldorf die een Facebookpagina maken na hun ontdekking dat het desbetreffende energiebedrijf niet zo 'groen' is als ze dachten. De aandacht voor Alma's missie groeit zelfs uit tot grootschalige protesten buiten het Duitse bedrijf. Deze maatschappelijke kritiek zit ook iets subtieler verwerkt in het hoofdverhaal, de opa die verzot is op zijn olijfboom (de natuur) die werd verkocht zodat een restaurant geopend kon worden (kapitalisme). Er bestaat altijd het risico dat de milieu-activistische kant het drama overheerst en dat de film moraliserend wordt, maar dat is in El olivo gelukkig niet het geval. De milieuaspecten van de film maken veel indruk, juist omdat deze in een goed drama verpakt zijn.

El olivo is een film die even op gang moet komen, maar daarna volledig innemend is. Regisseur Bollaín laat op prangende wijze de emotionele binding tussen mens en natuur zien en weet tegelijkertijd goed de balans te bewaren tussen het drama en de impliciete 'groene' moraal van het verhaal. El olivo, een fraaie film over family matters en family roots.