Recensie 'Night Moves'

Drie milieuactivisten willen een stuwdam opblazen om de wereld wakker te schudden. Maar het loopt allemaal niet zoals gepland. Regisseur Kelly Reichardt laat in haar gebruikelijke, naturalistische stijl zien hoe haar personages verstrikt raken in de verwikkelingen die ze zelf in gang zetten.

In Meek's Cutoff, de vorige film van regisseur Kelly Reichardt, volgden we een groep negentiende-eeuwse kolonisten die door de woestijn van Oregon trokken op zoek naar een gebied om zich te vestigen. Ze zijn de weg kwijt, overgeleverd aan een onbetrouwbare gids en een indiaan met wie ze niet kunnen communiceren. Ook Night Moves, de nieuwe film van Reichardt, speelt zich in Oregon af. Het hedendaagse Oregon, wel te verstaan. En ook hier volgen we personages die hoe langer hoe meer de weg kwijt raken. Dat geldt met name voor Josh (Jesse Eisenberg), een jongen die woont en werkt op een organische boerderij. Daar komen we overigens pas laat in de film achter, want zoals gebruikelijk bij Reichardt starten we middenin de handeling.

Iets groots

We zien hoe Josh samen met Dena (Dakota Fanning) en Harmon (Peter Sarsgaard) heel methodisch voorbereidingen treft om een stuwdam op te blazen. Josh lijkt oprecht begaan met het milieu, beklaagt zich over het feit dat door stuwdammen de zalmpopulatie afsterft. En dat alleen om ervoor te zorgen dat iedereen 24 uur per dag naar zijn iPod kan luisteren. De mensen moeten aan het denken worden gezet, zegt hij. Er moet iets groots gebeuren.

Complexe geschiedenis

Net als in Meek's Cutoff hebben we hier te maken met personages die de indruk geven een complexe persoonlijke geschiedenis te hebben, waar we maar heel beperkt inzicht in krijgen. Dena – de meest sociale van het stel, die de lolbroek uithangt om haar zenuwen te verbergen – heeft de vorige actie van de eco-terreurgroep gefinancierd, dus komt wellicht uit een rijke familie. Harmon weet alles van explosieven omdat hij marinier is geweest. Josh blijft het grootste raadsel. Een einzelgänger met een vlassig baardje en een doodse blik in de ogen die alleen spreekt als hem wat gevraagd wordt of als hij vindt dat iemand anders zijn mond moet houden. Op sommige momenten toont hij zich een zenuwpees, een lafaard. Op andere momenten blijkt hij bereid tot het uiterste te gaan. Gaandeweg de film glipt Josh steeds verder weg uit de grip van de kijker, tot we tegen het einde absoluut niet meer weten waar we hem toe in staat moeten achten.

De voorbereidingen, de actie zelf en de nasleep, het loopt allemaal niet zoals de drie het gepland hadden. Toch hoeven regisseur Reichardt en haar vaste co-scenarist Jon Raymond geen kunstmatige obstakels in te bouwen om spanning te creëren. Ze kunnen rustig hun verhaal afwikkelen, waarin dingen misgaan omdat de wereld zo in elkaar zit. Hoe ingrijpend hun terreurdaad ook zal blijken te zijn voor de levens van dit drietal, uiteindelijk zijn zij slechts een speelbal van maatschappelijke krachten waar ze nooit vat op zullen krijgen. Als een activiste in de leefgemeenschap van Josh een film laat zien met alle milieurampen die de mensheid te wachten staan en de tekst 'laat de revolutie beginnen', is de reactie van Dena: "Maar wat wil je nou precies dat we gaan doen?" In die zoektocht raken Reichardts personages hopeloos de weg kwijt.