Recensie 'Blade Runner'

Op 11 november 1982 ging de sciencefictionklassieker Blade Runner in de Nederlandse bioscopen in première. Ruim drie decennia later oogt de futuristische wereld in Blade Runner: The Final Cut voor een nieuwe generatie begrijpelijkerwijs enigszins gedateerd, maar de film blijft een tijdloos pareltje.

Venster naar de toekomst

Sciencefictionschrijvers bieden een venster naar de toekomst. Jules Verne bracht ons al in 1865 naar de maan en George Orwell scheef in 1949 over een wereld waarin iedereen continu wordt geobserveerd, iets dat met de onthullingen over de NSA nu actueler is dan ooit. Gebaseerd op het boek Do Androids Dream Of Electric Sheep? van erkend sciencefictionschrijver Philip K. Dick, schetste Ridley Scott met Blade Runner een mistroostig toekomstbeeld van de wereld anno 2019. Nu die ooit verre toekomst bijna het heden is, is het een geruststellende gedachte dat de futuristen er (vooralsnog) ook wel eens naast zitten.

Final Cut

Sinds de oorspronkelijke release zijn er diverse versies van deze film verschenen. Geen van deze versies kon Ridley Scott volledig bekoren. Met Blade Runner: The Final Cut kreeg hij voor het eerst helemaal de vrije hand. In vergelijking met het origineel zijn de meest opvallende aanpassingen het schrappen van de voice-overs en het destijds door de filmstudio opgelegde einde dat compleet uit de toon viel. Een duidelijk geval van 'less is more'.

Een dystopische samenleving

In een grimmig Los Angeles dat verdrinkt in de aanhoudende regen, leeft de mensheid in de schaduw van honderden meters staal en beton en lijkt de hoop op betere tijden lang vervlogen. In de met flets neonlicht volgepakte straten, heerst een chaotische orde. Boven alles en iedereen uit toornt de Tyrell Corperation. Een machtige onderneming die zich heeft toegelegd op het ontwikkelen van androïden om te dienen als werkslaven in koloniën op andere planeten. Deze 'replicants' zijn nagenoeg niet van echt te onderscheiden en kunnen zelfs emoties ontwikkelen. Na een opstand waarbij replicants mensen hebben gedood, worden ze op aarde illegaal verklaard. Een speciale politie-eenheid, de 'blade runners', is getraind om replicants op te sporen en voor eeuwig met pensioen te sturen.

Sterk acteerwerk

Vijf jaar na zijn vertolking van Erik Lanshof in Soldaat van Oranje, beleefde Rugter Hauer zijn grote doorbraak in de Verenigde Staten. Hauer speelt met verve de meedogenloze Roy Batty, de leider van een groep voortvluchtige replicants die in Los Angeles opduiken in een poging hun lot te veranderen. Gedwongen door zijn voormalige politiechef om nog eenmaal de handschoen op te pakken, is het aan Harrison Ford in de rol van de aan lagerwal geraakte blade runner Rick Deckard om hen te stoppen. Het acteerwerk is zonder uitzondering van hoog niveau. De personages overtuigen en slepen je mee hun wereld in. Zowel Rutger Hauer als Sean Young (die de langzaam ontwakende Rachael speelt) weten op sublieme wijze onder je huid te kruipen.

Beklemmend

Ridley Scott die een paar jaar eerder met Alien al zijn visitekaartje had afgegeven, componeert met indringend camerawerk, (voor die tijd) vooruitstrevende special effects en de muziek van Vangelis een beklemmend verhaal dat je bij de keel grijpt en je gaandeweg steeds meer de adem beneemt. De duistere sluier die over het Los Angeles van 2019 hangt, dringt door tot in de bioscoopzaal en laat zich ook na de aftiteling maar moeilijk verjagen.