Recensie 'Carol'

Wanneer de twee vrouwelijke hoofdpersonages rond het midden van de film voor het eerst met elkaar naar bed gaan, zorgt dit bij mij voor een ongemakkelijk gevoel. Ik sla mijn handen voor mijn ogen en zak weg in mijn stoel. Zweet breekt me uit. Ik wil kijken, maar ik wil niet kijken. Waarom? Omdat ik het smerig vind? Nee, omdat ik mij letterlijk aanwezig voel in die kamer. Opeens bedenk ik me: dit is voyeurisme! En is dit niet waarom we eigenlijk allemaal naar de bioscoop gaan?

Het is kerst 1952 in New York. Therese Belivit (Rooney Mara) is een introverte jonge vrouw. Ze fotografeert en is werkzaam op een speelgoedafdeling van een warenhuis. Carol Aird (Kate Blanchett) is een verleidelijke vrouw en komt duidelijk uit een ander milieu. Hun paden kruizen elkaar als de veel oudere Carol op zoek is naar een kerstcadeautje voor haar dochter op de afdeling waar Therese werkt. De onvermijdelijkheid van liefde en diepe verbondenheid ligt vrijwel meteen in hun ogen opgesloten, maar een lesbische relatie in het New York van de jaren 50 ging niet zonder gevolgen.

Alle ingrediënten voor een meesterwerk

“What a strange girl you are. Flung out of space!” zegt Carol tegen Therese tijdens een eerste afspraakje. Een liefde groeit tussen de twee, waar geen namen of woorden voor zijn. Dat moet scenarioschrijfster Phyllis Nagy ook geweten hebben, want geen woord in dit prachtig geschreven scenario is verspild. Het zijn de stiltes waarin Cate Blanchett (Blue Jasmine, The Aviator) en Rooney Mara (The Girl With The Dragon Tattoo, Her) spanning weten te leggen. Alsof het daar is waar de personages struggelen met obstakels en angsten. De tijd die wordt genomen voor de dialogen zorgt voor een prettige traagheid. Ook humor is op de juiste manier gedoseerd en hieruit komt de chemie tussen Blanchett en Mara duidelijk naar voren.

Blanchett lijkt de lat hoger te leggen dan ooit met een fenomenale subtiliteit en timing. Misschien is dit wel haar mooiste rol ooit. Ook Mara weet te overtuigen. Met haar eigenzinnige mimiek laat zij zien dat goed spel vaak minimalistisch is.

Het beeldschone camerawerk is afkomstig van Edward Lachman, waarmee regisseur Todd Haynes eerder werkte aan Far From Heaven (2004). Lachman heeft Carol op super 16mm-film gedraaid. Deze stilistische shots zorgen samen met de bijzondere muziek voor een unieke visualisatie van het New York in de jaren 50.

Verboden liefde

Als de echtgenoot van Carol achter haar lesbische gevoelens voor Therese komt, dreigt hij hun dochter van haar af te nemen. Carol en Therese voelen zich gedwongen de situatie en het isolement te ontvluchten en ondernemen een spontane reis door Amerika. Opvallend is opnieuw het camerawerk van Lachman in een prachtige dromerige sequentie waar de ontluikende liefde en ontlading met slechts beelden ontzettend voelbaar worden gemaakt. Juist op het moment dat ze denken vrijheid te hebben gevonden om hun liefde een kans te geven, is een plotwending onvermijdelijk. Het gevaar van een lesbische relatie in die tijd wordt in één klap pijnlijk duidelijk. Overwint hun liefde of is de greep van de maatschappij sterker?

Eigenlijk alles in deze verfilming van Patricia Highsmiths roman uit 1952 lijkt gewogen tot in perfectie. Een combinatie van ingrediënten die zeldzaam is te noemen in de hedendaagse cinema. Daarom een absolute verademing om deze film van Todd Haynes te mogen zien!