Recensie 'Truman'

Het verhaal van een doodzieke man die een aantal dagen met een oude vriend doorbrengt en zich probeert voor te bereiden op het onvermijdelijke einde, zal velen bekend voorkomen. Hoewel we zo'n cliché-verhaal allemaal wel eens gezien hebben, compenseren de filmmakers dit met een enorme emotionele directheid en een verfrissend gebrek aan melodrama.

Twee vrienden en een hond

Toneelacteur Julián (sterke rol van Ricardo Darín) krijgt onverwachts bezoek van zijn in Canada wonende vriend Tomás (Javier Cámara). Julián lijdt al een jaar aan kanker en heeft genoeg van behandelingen die hem toch niet kunnen genezen. Hij laat zowel zijn dokter als Tomás weten dat hij op zijn eigen manier wil leven en niet het onvermijdelijke wil uitstellen. Met Tomás gaat Julián erop uit om zijn zaken op orde te krijgen voordat voor deze acteur het doek valt. Ze bezoeken een uitvaartcentrum, proberen voor Juliáns oude hond Truman een nieuw thuis te vinden, lopen allerlei kennissen tegen het lijf en brengen zelfs een onverwacht bezoek aan Juliáns in Amsterdam studerende zoon.

Menselijke humor

Dit klinkt als een behoorlijk zwaar melodrama, maar regisseur Cesc Gay beseft gelukkig de menselijke waarde van humor en weet hiermee zijn verhaal over het accepteren van de dood heel toegankelijk te maken. De balans tussen drama en komedie is meestal lastig te bewaren, maar deze regisseur lost dit probleemloos op. Een mooi voorbeeld is Julián die Tomás vertelt dat in een boek over het hiernamaals staat dat een dierbare overledene je zal 'ophalen'. Tomás zou z'n moeder of Marilyn Monroe(!) willen, maar wanneer Tomás aan Julián vraagt wie hij als 'ophaler' zou willen, antwoordt Julián dat hij dit nog niet weet aangezien hij pas bij hoofdstuk één van het boek is…

Loose ends

Het grote thema is de dood en Truman laat op ontroerende manier zien hoe kwetsbaar en onhandig mensen kunnen reageren op de dood en hoe verschillend ze hiermee omgaan. Julián zegt ook dat iedereen het op zijn eigen manier moet doen en we zien hoe hij dit zelf met veel moeite in praktijk brengt. Hij probeert alles mooi af te ronden, te doen wat gedaan moet worden, zeggen wat gezegd moet worden. De film neemt de structuur aan van een reeks losse scènes waarin Julián en Tomás het thema van de dood op allerlei manieren ervaren, van verkooptactieken die je tegenkomt bij uitvaartcentra tot 'vrienden' die van je ziekte afweten en soms liever het contact zouden vermijden. Mooi is dat de filmmakers benadrukken hoe mensen ondanks (of juist vanwege) hun angst voor dit 'toekomstperspectief' toch steeds elkaar blijven opzoeken.

Wat geforceerd overkomt zijn de te zoetsappige gitaarmuziek en een paar intieme scènes tussen Tomás en Juliáns zus Paula. Deze scènes worden niet verder ontwikkeld en blijven onafgerond waardoor er problemen ontstaan met de verhaallijn. Tomás zelf blijft ook een tamelijk onderontwikkeld personage. Hij is introverter dan de transparante Julián waardoor er wel een contrastrijke dynamiek tussen de twee ontstaat, maar dit introverte karakter maakt Tomás ook tot een te passieve 'hoofdpersoon'.

Desondanks is indrukwekkend hoe Truman er in slaagt om zo'n toegankelijke en invoelbare film te zijn. Gezien het loodzware thema zou veel melodrama en vals sentiment een verleidelijke optie zijn geweest. Truman kiest echter voor oprechtheid en humor en tovert zo dit al te bekende thema om in een oorspronkelijk verhaal.