Recensie 'A Different Man'

Edward is een eenzame man met neurofibromatose, een aandoening die zijn gezicht misvormd heeft. Hij droomt van een carrière als acteur, en ook een beetje van zijn nieuwe buurvrouw. Als een dokter een experimentele behandeling voor zijn aandoening voorstelt, ziet hij dan ook geen reden om niet mee te doen. De verandering die hij ondergaat is gigantisch, maar ook met dit nieuwe gezicht wordt zijn New Yorkse bestaan niet bepaald eenvoudiger.

A Different Man (2024) is de zwarte komedie meets psychologische thriller van Aaron Schimberg (Chained for Life (2018)). De Amerikaanse filmmaker werd zelf geboren met een gespleten gehemelte en duikt in zijn werk vaak in thema's als uiterlijk en fysieke afwijkingen. Voor deze film castte hij Adam Pearson (Under the Skin (2013)), die zelf neurofibromatose heeft en met wie hij al eerder samenwerkte. Pearsons tegenspelers zijn niemand minder dan Sebastian Stan (Captain America) en Renate Reinsve (The Worst Person in the World (2021)), en alle drie spelen ze hun rollen geweldig.

Zelfbeeld of spiegelbeeld?

Terug naar het plot. Edward (Stan) verandert door zijn behandeling van een teruggetrokken kluizenaar in een popie jopie met een filmster-uitstraling. Zijn onzekerheid is er niet minder om, maar hij ziet er in ieder geval goed uit. Hij verandert zijn naam in het nietszeggende 'Guy' en doet alsof de oude Edward niet bestaan heeft. Zijn acteercarrière kan nu echt beginnen! Althans, zo lijkt het, en dan verschijnt Oswald (Pearson) op het toneel. Oswald heeft dezelfde aandoening als Edward had, maar hij heeft er helemaal geen last van. Met zijn zelfverzekerdheid en eigenheid weet hij iedereen om z'n vinger te winden. Ze blijven elkaar tegenkomen op de set van het toneelstuk van Ingrid (Reinsve), en Edward (of Guy?) ziet zijn plannen én zijn wereldbeeld langzaam in elkaar storten.

Spelen met woorden

Schimberg raakt met zijn film aan een aantal thema's waar The Substance (2024) eerder dit jaar vrij onsubtiel in dook. Maar in tegenstelling tot de platte, on the nose benadering van die film, krijgen we in A Different Man een veel diffuser beeld van hoe ambigue en veranderlijk schoonheidsnormen zijn en hoe raar de dialoog over authenticiteit en zelfacceptatie eigenlijk is. Daarnaast duikt Schimberg ook in taal, in toneelstukken en in de mechaniek van film. We stappen af en toe recht door de vierde muur in het toneelstuk van Ingrid, dat eigenlijk gaat over de hoofdpersonen zelf, waardoor je als kijker net zo de weg kwijtraakt als het personage van Stan zelf.

Meegesleept en uitgespuugd

Dit alles speelt zich af in een benauwend New York City, dat door de cinematograaf als een grijze massa van vochtige appartementen, gestresste mensen en donkere wolken wordt neergezet. Hoe verder het verhaal zich ontvouwt, hoe verder we worden meegetrokken in de waanzin van de personages. De insteek doet af en toe denken aan Kaufmans Synecdoche, New York (2008), maar dan menselijker, spannender en onsamenhangender. A Different Man is een gelaagde, boeiende film vol rare, onheilspellende verrassingen en humor die je ongetwijfeld meteen nog eens wil zien, want in ieder hoekje zit een treffend detail. Misschien wel de beste film van dit jaar.