Recensie 'Knielen op een bed violen'

De film Knielen op een bed violen kende een lange weg en het leek er zelfs op dat de film er helemaal niet zou komen. Zo’n tien jaar geleden zou regisseur Paul Verhoeven de roman van Jan Siebelink gaan verfilmen maar het was uiteindelijk Ben Sombogaart die de taak op zich nam. En dat is hem goed gelukt.

We volgen jeugdliefdes Hans (Barry Atsma) en Margje Sievez (Noortje Herlaar) die onvoorwaardelijk van elkaar houden en beiden hard werken om hun kwekerij gezond te houden. Hans komt in contact met prediker Jozef Mieras (Marcel Hensema) die Hans keer op keer over God vertelt en zo zijn strenggelovige opvoeding probeert aan te wakkeren. Als Hans vervolgens een diepreligieuze ervaring heeft, is hij ervan overtuigd in direct contact met God te staan. Hij raakt steeds meer in de ban van het geloof en hij verliest het zicht op de werkelijkheid en het contact met zijn familie en omgeving. Terwijl Hans steeds verder in de macht van de sekte lijkt weg te glijden, kan Margje weinig meer dan toekijken hoe de liefde van haar leven langzaam maar zeker verdwijnt.

Lange weg om roman te verfilmen

Dat moet een flinke kluif geweest zijn om de vuistdikke roman van Siebelink te verfilmen. Toen Verhoeven afhaakte waagde Sombogaart zich na jaren aan het project. Sombogaart die met zijn film Bride Flight al een dergelijk thema had aangesneden, wilde samen met scenarist Hugo Heinen een heel nieuw scenario schrijven. Het uitgangspunt was dat het een verhaal over een grote liefde moest worden met personages waar je van kon gaan houden. De roman strekt zich uit over een periode van veertig jaar en daarin moet je keuzes maken. Sombogaart kiest voor de periode 1928 - 1966 en heeft dat opgedeeld in verschillenden hoofdstukken. In Barry Atsma en Noortje Herlaar vond hij de geschikte personen voor zijn film.

Actueel thema

Barry Atsma heeft zich voor de rol van Hans goed voorbereid en dat zie je terug in zijn spel. Hij maakt Hans geloofwaardig. Een leuke en lieve man, maar ook een man die onzeker en gevoelig is. Hij zoekt naar bevestiging en zin van het leven. Hij speelt dat zowel ingetogen als intens. Op den duur verliest hij zelfs zijn gezondheid, zijn gezin en zijn kwekerij. Zijn vrouw Margje, hier gespeeld door Noortje Herlaar, is een nuchtere maar krachtige vrouw die er redelijk pragmatisch mee omgaat. Zij moet continu schakelen tussen de sektarische manier van het geloof van haar man en de liefde die er ondanks alles steeds voor hem is. Zij speelt dat heel naturel en geloofwaardig. De film velt geen oordeel en is nergens moraliserend, maar laat wel het gevaar zien dat ook nu zo actueel is.

Toegankelijk drama

Knielen op een bed violen is in de eerste plaats een aangrijpende liefdesgeschiedenis, maar ook een verhaal over hoe mensen radicaliseren door het geloof. Het is een geslaagde en mooie film geworden met diepgang en relativering. Sombogaart wilde vooral mensen van deze tijd laten zien ook al speelt het verhaal zich af in de vorige eeuw. De karakters worden mooi uitgewerkt. Gaite Jansen, als de dochter, en Nils Verkooijen, als een van de zonen waar het regelmatig mee botst, mag niet onvermeld blijven. Voor de oplettende kijker, Siebelink heeft een kleine rol in de film.