Recensie 'Race'

Een film over Jesse Owens, een van de meest iconische atleten van de afgelopen honderd jaar. Klinkt toch als een geschikt figuur voor een grootschalige Hollywoodfilm? Race is bij vlagen interessant, maar probeert te veel te vertellen waardoor je jezelf bijna afvraagt of de film nog wel over Owens gaat.

Op weg naar Berlijn

Hoewel Owens’ (Stephan James) hele leven te verfilmen valt, kiest Race voor de periode rond de Olympische Zomerspelen in 1936 in Berlijn. We zien hem verhuizen naar de Ohio State University waar hij onder begeleiding van tough-love coach Larry Snyder (Jason Sudeikis) begin te trainen. Hij wint snel een aantal cruciale wedstrijden en het dynamische duo begint te denken aan de Olympische Spelen in Berlijn. Maar zo makkelijk gaat dit natuurlijk niet.

Racen tegen racisme

Stephan James is uitstekend als Owens en voorziet hem van een zachtmoedige nobelheid. Vooral overtuigend is zijn monoloog over het ultieme gevoel van vrijheid dat hij ervaart in het rennen, eindelijk los van racisme en politiek. Race brengt goed in beeld hoe de wedstrijden niet de enige obstakels waren voor Owens, maar dat hij ook het flagrante racisme moest leren negeren om zijn concentratie te behouden. "It's just noise", aldus coach Snyder.

Overdaad aan subplots

Race wil helaas te veel onderwerpen aansnijden. Dit kun je al aan de titel zien die niet alleen verwijst naar Owens’ races maar ook naar het wijdverspreide racisme van de jaren dertig. Hoewel het logisch is dat je Owens’ deelname aan de Spelen in z'n historische context wil plaatsen, zorgen alle subplots ervoor dat Owens teveel op de achtergrond raakt. We zien de spanningen in het Internationaal Olympisch Comité over Amerikaanse deelname aan de Spelen in het antisemitische Berlijn, hoe IOC-lid Avery Brundage naar Berlijn gaat om te beoordelen of Amerika moet meedoen of niet, zijn deals met Goebbels, de ontwikkelingen tussen Goebbels en regisseur Leni Riefenstahl (Carice van Houten) omtrent haar film over de Spelen, racisme in Amerika en Duitsland, de relatie tussen Owens en coach Snyder. Geloof het of niet, maar dit vindt allemaal plaats in één film en niet het eerste deel van een geplande trilogie…

En dan hebben we het nog niet gehad over de subplots rondom Owens zelf, zoals zijn relatie met Minnie Ruth Solomon, zijn affaire met Quincella en zijn uiteindelijke terugkeer naar en huwelijk met Minnie. De makers willen hiermee overduidelijk laten zien dat Owens niet perfect was, maar omdat Race snel van subplot naar subplot springt, wordt dit nooit echt interessant. Hetzelfde geldt voor de routinematige ontwikkeling van Owens relatie met coach Snyder en het simplistisch reduceren van de omstreden Riefenstahl tot een aan de kunst gewijde vrouw.

Dat is de tragiek van te veel plotelementen. Er zit altijd wel iets interessants tussen, zoals Owens onverwachte vriendschap met Duitse atleet Luz Long, maar een film is meer dan een losse groep scènes. Er moet een stijgende lijn ontstaan, een 'flow' en die ontbreekt in Race waardoor diens 130 minuten ook echt als 130 minuten aanvoelen.

Regisseur Stephen Hopkins en zijn schrijvers voorzien Race van alle verwachte sport- en biografische filmelementen (romantiek, training-montages), toch overstijgt Race deze losstaande elementen nooit en brengt deze niet samen. Natuurlijk, met alle interessante historie is er best veel te zien dat fascineert. Maar met z'n losse structuur struikelt Race uiteindelijk toch over de finishlijn.