Recensie 'Heli'

Heli laat zien hoe een gezin ongewild wordt meegezogen in de spiraal van geweld van de drugsoorlog in Mexico. De beelden zijn heftig en de toon pessimistisch, maar het verhaal is niet helemaal van hoop ontdaan.

Een levenloos lichaam dat aan een touw van een viaduct bungelt. Het is een manier waarop de rivaliserende bendes in de Mexicaanse drugsoorlog een waarschuwing uitdelen. Heli opent met dat beeld. De camera hangt boven twee bebloede, half ontklede lichamen. We zien een dichtgetapete mond, een laars bovenop een gezicht. Terwijl de camera langzaam kantelt en onze blik naar voren richt, zien we dat we ons in een rammelende pick-uptruck bevinden die bij het ochtendgloren een dorp binnenrijdt. Daar wordt een van de twee lichamen aan een viaduct gehangen.

Snel geld

In Heli laat regisseur Amat Escalante zien hoe eenvoudig het drugsgeweld een gezin kan binnendringen. Heli (Armando Espitia) woont met zijn vrouw en hun kindje in een eenvoudig huisje ergens in de kale woestenij van het Mexicaanse binnenland. Met zijn fiets rijdt hij elke dag naar zijn werk in de naburige autofabriek. Daar werkt ook zijn vader, die samen met Heli's zusje Estela (Andrea Vergara) bij hen inwoont. Estela is degene die met haar naïeve, romantische ideeën ongewild het monster van het drugsgeweld het huis binnenhaalt. Haar oudere vriendje denkt op een snelle manier aan geld te kunnen komen om met Estela te trouwen. Als Heli in de gaten krijgt wat er gaande is probeert hij zijn zusje nog te beschermen, maar het is onbegonnen werk. Er is een keten van gebeurtenissen in gang gezet die het gezin uit elkaar scheurt.

Poppenkast

Het gaat in Heli niet om de fout die Estela maakt. Zij is onschuldig. Regisseur Escalante geeft ons met het beeld dat hij hier schetst van zijn vaderland sterk de indruk dat geweld iets is wat iedereen in Mexico kan overkomen. De drugs zijn overal en de politie is nergens te bekennen. Ja, op een persmoment wordt een paar ton drugs verbrand om te laten zien dat de overheid werkt aan het bestrijden van de criminaliteit. Die poppenkast heeft echter geen enkele relatie met het dagelijks leven van Heli, waar het geweld onverwacht binnenstormt in de vorm van mannen in militaire uitrustingen. Is het de corrupte federale politie? Is het een drugsbende die beschikt over uniformen? Het maakt niets uit, want het effect op Heli's gezin is hetzelfde.

Marteling

Uiteindelijk laat deze film zien hoe geweld ook weer geweld voortbrengt. Hoe mensen het recht in eigen hand nemen als ze niets hebben aan de politie. Hoe iemand die terugkeert van gevangenschap en marteling kan uithalen naar zijn geliefde. Hoe jongetjes van een jaar of tien het als vorm van vermaak zien om te kijken naar een gevangene die wordt geslagen.

Escalante neemt uitgebreid de tijd om dat geweld op de kijker in te laten werken. Hij heeft een voorkeur voor lange shots, waarbij hij soms even op een locatie blijft hangen als zijn personages daar al weg zijn. Alsof hij ons wil laten nadenken over wat er zojuist gebeurd is. Die gebeurtenissen zijn heftig, maar de filmmaker heeft niet alle hoop verloren. In de bijna idyllische eindbeelden toont hij het gezin als een plek waar wonden kunnen helen. Een plek waar een terugkeer naar menselijkheid mogelijk wordt.