Recensie 'Whiplash'

Whiplash is de nieuwste film van de jonge regisseur Damien Chazelle. Met veel gevoel voor suspense en ritme grijpt Chazelle de kans om de kijker in zijn verhaal te zuigen. Je belandt in een wereld van een ogenschijnlijk normale Amerikaanse jongen. Deze jongen heeft echter één groots doel voor ogen: ’s-werelds beste drummer worden. De derde akte is zo superieur dat Whiplash kan meedingen voor de beste film van het jaar.

Andrew Neiman is een jonge ambitieuze jazz-drummer van het hoogst aangeschreven conservatorium in New York. Geplaagd door de mislukte schrijfcarrière van zijn vader, droomt Andrew om een wereldbekende drummer te worden. Terence Fletcher, een buitengewoon getalenteerde docent op het conservatorium, wil hem daar graag bij helpen. Tegelijkertijd wil Fletcher zo graag dat zijn studenten slagen, dat hij alle mogelijke grenzen overschrijdt. Onder hoede van Fletcher verandert Neimans leven radicaal. Zijn passie voor drummen verandert in een obsessie. Hij is bereid alles op te geven.

Onervaren regisseur

Het scenario van Whiplash werd in eerste instantie met weinig enthousiasme onthaald. Een film van een onervaren regisseur met één titel achter zijn naam (Guy and Madeline on a Park Bench), kreeg vanzelfsprekend geen steun. Chazelle heeft daarom eerst een korte film moeten maken van Whiplash, om uiteindelijk genoeg financiële middelen te genereren voor de feature film. Achteraf gezien is dat een krankzinnige gedachte. De film zit zo goed in elkaar dat elke producent een gat in de lucht zou moeten springen na het lezen van een dergelijk scenario. Het vertrouwen in de 29-jarige regisseur staat na Whiplash buiten kijf.

Geweldige bijrol

J.K. Simmons speelt Terence Fletcher, een gedreven docent met een aura van gezag om hem heen. Hij is met afstand de meest spraakmakende acteur in Whiplash. Zijn optreden is om van te genieten. Simmons bezit een indrukwekkende overtuiging. Als kijker lees je de angst van de gezichten van de studenten af. Ze zijn allemaal doodsbang voor de gezaghebbende docent. De docent die studenten slaat als ze hun best niet doen. De docent die alles uit zijn studenten wil halen, tegen elke prijs. Dat Simmons kon acteren was allang duidelijk. In films als The Closer, Up in the Air en Juno leverde hij al opmerkelijke prestaties. Whiplash daarentegen is echt een hoogtepunt in zijn carrière. Nu al is Simmons met stip favoriet voor de Oscar voor beste mannelijke bijrol.

Climax

Whiplash haalt zijn kracht echter eerder uit een sterke opbouw dan uitmuntende acteerprestaties. Scènes volgen elkaar zo ritmisch op dat het bijna een muziekstuk op zich lijkt. Ook is het geweldig om te zien dat een fenomeen als een orkestoefening steeds meer aanvoelt als een oorlog. Er is sprake van spanning en angst. Het instrument is het wapen. Bloed druppelt over de ongenaakbare drumbladen. Er is letterlijk een strijd gaande. Hoe deze strijd uiteindelijk uitmondt in de derde akte is waar de film zijn superioriteit vandaan haalt. De climax in Whiplash zal u nog lang bijblijven.